Luận Về Sự Tự Nguyện Nô Lệ Của Con Người -  Étienne de la Boétie

Luận về sự tự nguyện nô lệ của con người là một trong những tác phẩm chính trị táo bạo và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của thế kỷ XVI, được viết bởi Étienne de La Boétie khi ông mới chỉ là một thanh niên. Dưới hình thức một bài tiểu luận ngắn nhưng giàu sức công phá, La Boétie không chỉ đặt câu hỏi về nguồn gốc của quyền lực chuyên chế, mà còn đưa ra một trong những lập luận thách thức nhất đối với nền tảng của sự cai trị: nếu kẻ thống trị chỉ tồn tại nhờ sự phục tùng, thì chính sự phục tùng ấy – chứ không phải bạo lực – mới là gốc rễ của nô lệ.

Điều làm cho tác phẩm này trở nên độc đáo không chỉ ở tư tưởng mà còn ở cách tiếp cận: Boétie không cổ vũ bạo lực cách mạng, mà đề xuất một hình thức phản kháng đơn giản nhưng triệt để – hãy ngừng phục tùng. Sức mạnh của chế độ độc tài, theo ông, đến từ sự “tự nguyện” của người dân trong việc chấp nhận trật tự đó như một điều hiển nhiên, như một thói quen văn hóa, thậm chí là một sự an ủi giả tạo.

Qua bản dịch công phu của Phương Ngô và phần lời tựa sâu sắc, độc giả được dẫn dắt không chỉ vào bối cảnh thế kỷ XVI – thời đại của vương quyền và khát vọng tự do – mà còn đến những kết nối bất ngờ với các thế kỷ sau: từ Rousseau đến Orwell, từ Nietzsche đến Byung-Chul Han, từ các cuộc cách mạng tư tưởng cho đến thế giới hiện đại bị chi phối bởi tiêu dùng và dữ liệu cá nhân. Tác phẩm không ngừng gợi mở những câu hỏi về tự do, đồng thuận, phục tùng, và phẩm giá – những chủ đề chưa bao giờ mất đi tính thời sự.