Nhật Bản: Những Bài Học Từ Lịch Sử - Nguyễn Tiến Lực

Chiều dài lịch sử Nhật Bản chứa đựng biết bao điều kỳ diệu khi từ một đất nước lạc hậu hơn so với khu vực vào thời cổ đại, cho đến ngày nay, đã trở thành một cường quốc, đạt đến trình độ của các quốc gia văn minh nhất.

Sau khi tiếp nhận những tinh hoa của văn minh Trung Hoa bằng chính sách Khiển Đường sứ, vào thời trung đại, lúc đại thương thuyền phương Tây rầm rập kéo đến phương Đông buôn bán, người Nhật nhanh chóng tiếp thu thành tựu hàng hải của họ tạo nên thời kỳ Mậu dịch Châu ấn thuyền nổi tiếng. Sau đó, dù tham gia vào xu thế chung của các nước phương Đông thực thi chính sách đóng cửa nhưng Nhật Bản cũng tạo được sự khác biệt với các nước láng giềng bởi chính sách sakoku (đóng cửa nhưng không khép kín) đặc sắc. Chính chính sách này làm cho Nhật Bản không bị lạc hậu so với thế giới để từ đó lựa chọn con đường đi riêng trong đối sách với các nước phương Tây: mở cửa, duy tân, làm nên điều kỳ diệu trong thời Minh Trị.

Vào thời Minh Trị, Nhật Bản tạo ra những bài học quý giá, có giá trị đến tận ngày nay thông qua các chính sách cử phái đoàn đi thị sát các nước văn minh, cử người đi nước ngoài học, mời chuyên gia nước ngoài đến Nhật làm việc để học cái hay nhất, cái tốt nhất của nhân loại, áp dụng ngay vào công cuộc duy tân và mang đến thành công rực rỡ.

Sau Chiến tranh thế giới thứ II, Nhật Bản phải chịu thất bại thảm hại. Từ đống tro tàn chiến tranh, người Nhật vươn dậy làm nên những điều thần kỳ khác, trở thành một quốc gia giàu có, văn minh, được toàn thế giới khâm phục, ngưỡng mộ.

Sự phát triển thần kỳ khiến người ta ngỡ ngàng, khâm phục của xứ sở Mặt trời mọc ấy được tái hiện dưới cái nhìn đầy học thuật của PGS.TS Nguyễn Tiến Lực trong “Nhật Bản – Những bài học từ lịch sử”. “Nhật Bản – Những bài học từ lịch sử” có thể nói là một bức tranh phác họa chi tiết các sự kiện, hiện tượng cụ thể trong suốt tiến trình lịch sử Nhật Bản và từ đó để chúng tự nói lên chính giá trị lịch sử của mình.

.........

Lịch sử Nhật Bản chứa đựng biết bao điều kì diệu khi một đất nước lạc hậu hơn so với khu vực vào thời cổ đại đến nay đã trở thành một cường quốc, đạt đến trình độ của các quốc gia văn minh nhất khu vực và thế giới. Vào thời Minh Trị, Nhật Bản tạo ra những bài học quý giá, có giá trị đến tận ngày nay thông qua các chính sách như cử phái đoàn đi thị sát các nước phương Tây, cử người đi nước ngoài du học, mời chuyên gia nước ngoài đến Nhật Bản làm việc để học cái hay nhất, cái tốt nhất của nhân loại, áp dụng ngay vào công cuộc duy tân và mang đến thành công rực rỡ. Từ một nước bại trận trong Chiến tranh Thế giới thứ hai, Nhật Bản đã tập trung sức mạnh để phát triển kinh tế và đạt được những thành tự to lớn được thế giới đánh giá là “thần kỳ”, trở thành một quốc gia giàu có, văn minh, được toàn thế giới ngưỡng mộ. Cuốn sách “Nhật Bản - những bài học từ lịch sử” của PGS. TS. Nguyễn Tiến Lực xuất bản nhân dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản (1973-2018), giới thiệu một số nhân vật lịch sử, dấu ấn, sự kiện lịch sử mà cho đến nay vẫn có tầm ảnh hưởng đến sự phát triển của một cường quốc - một đất nước phát triển với những nét văn hóa riêng biệt mang dấu ấn sâu đậm về đất nước và con người Nhật Bản. Cuốn sách gồm 12 chương như sau:

Chương 1: Thái tử Shotoku và nền tảng văn minh Nhật Bản

Chương 2: Khiển Đường sứ (Kentoshi) và sự tiếp nhận văn minh Trung Hoa

Chương 3: Mậu dịch Châu ấn thuyền - sự khám phá thị trường mậu dịch mới của Nhật Bản

Chương 4: Sakoku (Tỏa quốc) và giao lưu quốc tế của Nhật Bản

Chương 5: Nhật Bản mở cửa (Kaikoku)

Chương 6: Nhật Bản duy tân

Chương 7: “Duy tân Tam kiệt”

Chương 8: Chuyến đi sứ Âu - Mỹ của Sứ đoàn Iwakura

Chương 9: Chính sách du học của Nhật Bản thời Minh Trị

Chương 10: Chuyên gia nước ngoài với sự nghiệp cận đại hóa Nhật Bản

Chương 11: Fukuzawa Yukichi và tư tưởng khai sáng Nhật Bản

Chương 12: Sự phát triển thần kỳ của kinh tế Nhật Bản (1952-1973): thành tựu và nguyên nhân.

Phần kết: Những giá trị Nhật Bản từ lịch sử.

Những nội dung được đề cập trong cuốn sách đều mang tính học thuật, miêu tả, đánh giá khách quan các sự kiện, để cho các sự kiện, hiện tượng trong lịch sử Nhật Bản tự nói lên những giá trị của nó. Từ đó giúp người đọc có thể suy ngẫm về những việc người Nhật đã làm cho đất nước họ và tự rút ra những bài học cho riêng mình, hoặc có thể liên tưởng, suy ngẫm về những vấn đề của đất nước mình. Cuốn sách là tài liệu thực sự hữu ích đối với bạn đọc khi nghiên cứu về đất nước Nhật Bản.

SÁCH KHAI MINH TRÂN TRỌNG GIỚI THIỆU