Leonardo Da Vinci (Bìa Cứng) - Walter Isaacson

Ông là thiên tài sáng tạo nhất trong lịch sử. Ông có thể truyền lại cho chúng ta bí mật gì?

Tác giả của các cuốn sách bán chạy nhất về Steve Jobs, Albert Einstein, và Benjamin Franklin sẽ đưa Leonardo trở lại với chúng ta trong cuốn tiểu sử vô cùng hấp dẫn này.

Dựa trên hàng ngàn trang sổ tay kỳ lạ cùng những khám phá mới về cuộc đời và tác phẩm của Leonardo, Câu chuyện mà Walter Isaacson kể lại xâu chuỗi nghệ thuật với khoa học của ông. Ông chỉ cho chúng ta thấy thiên tài của Leonardo hoàn toàn dựa trên những kỹ năng mà chúng ta có thể tự củng cố cho bản thân, như sự tò mò đến say mê, thói quen quan sát cẩn trọng, cùng trí tưởng tượng sinh động đôi khi hòa lẫn cả thể giới ảo tưởng huyền hoặc.

Năng lực sáng tạo của ông, cũng giống như của những nhà phát minh vĩ đại khác, xuất phát từ chỗ đứng của họ tại giao điểm giữa nghệ thuật nhân văn và công nghệ. Ông cắt bỏ phần da thịt trên gương mặt của các tử thi, vẽ lại các cơ làm cho môi chuyển động, rồi làm nên nụ cười đáng nhớ nhất trong lịch sử trên bức họa Mona Lisa. Ông khám phá nguyên tắc toán học của quang học thị giác, chỉ ra đường đi của ánh sáng khi đập vào giác mạc, rồi tạo nên ảo ảnh về những thay đổi phối cảnh trong bức Bữa tối cuối cùng. Isaacson cũng mô tả niềm đam mê suốt đời với việc dàn dựng những vở kịch trên sân khấu đã làm giàu thêm cho các bức họa và phát minh của ông ra sao.

Khả năng kết nối nghệ thuật và khoa học, mà hình ảnh tiêu biểu nhất là bức vẽ có thể là chính ông đang nằm trọn bên trong một hình tròn và một hình vuông, đã trở thành công thức trường cửu của sáng tạo đột phá. Cuộc đời ông gợi nhắc chúng ta về tầm quan trọng của việc tích lũy từng chút một, cho cả bản thân lẫn con cái chúng ta, không chỉ tri thức sẵn có mà cả tinh thần sẵn sàng chất vấn nó – để trí tưởng tượng trở nên phong phú, và, giống như nhân vật lập dị hay nổi loạn tài năng trong bất kỳ thời đại nào, để suy nghĩ khác biệt.

“Đọc tiểu sử Leonardo da Vinci giống như ta đang đi tham quan cuộc đời và sự nghiệp của một trong những nhân vật kiệt xuất nhất của mọi thời đại, với sự đồng hành của một trong những “hướng dẫn viên” uyên bác, cuốn hút, thông tuệ nhất trên đời. Walter Isaacson là một học giả thực thụ, một nhà văn xuất thần.  Và từ những trang sách này, ta sẽ đúc rút được một kho những bài học quý báu.” - Nhà sử học David McCullough

Trích lời tác giả:

Cuốn tiểu sử này là đỉnh cao của loạt sách tôi từng viết về sự sáng tạo, trong đó đáng chú ý nhất là Benjamin Franklin, Albert Einstein, Steve Jobs, và bây giờ là Leonardo da Vinci.

Tất cả những con người này đều rất thông minh. Nhưng rốt cuộc, tôi nhận ra rằng, đó không phải điểm mấu chốt. Là nhà báo và nhà viết tiểu sử, tôi phát hiện ra rằng có vô số người thông minh trên thế giới.

Nhưng thường thì điều đó không nói lên được gì nhiều. Thứ đo đếm được – thứ khiến cho ai đó đích thực là một thiên tài sáng tạo – là trí tưởng tượng, là khả năng “suy nghĩ khác biệt” (think different), như dụng ngôn của Steve Jobs, và như Einstein đã nói:  “Trí tưởng tượng còn quan trọng hơn cả kiến thức”.

SÁCH CÙNG CHỦ ĐỀ

"Mozart: A life" xuất bản lần đầu năm 1995 tại Mỹ, được coi là một trong những cuốn tiểu sử âm nhạc quan trọng nhất của Maynard Solomon. Tác phẩm này cũng từng lọt vào vòng chung kết giải Pulitzer hạng mục tiểu sử vào năm 1996. Tác giả dành nửa thế kỷ tìm lọc thông tin để viết một tác phẩm chuyên sâu về cuộc sống, niềm đam mê và tính cách của Mozart.

Cuốn sách cung cấp một câu chuyện đầy hấp dẫn về cuộc đời Mozart, với các sự kiện, các bước ngoặt từ khi ông sinh ra vào năm 1756 và thời thơ ấu ở Salzburg cho đến thập niên đặc biệt của những buổi biểu diễn nổi tiếng ở các thủ đô châu Âu, nơi ông được các gia đình hoàng gia và khán giả yêu mến, tôn vinh như một thiên tài kỳ lạ. Cuốn sách cũng kể lại các bước thăng trầm của Mozart từ địa vị là người con được yêu thích của Salzburg trong những năm 1770, đến hành trình chinh phục Vienna cùng cuộc hôn nhân ở đó, từ những thăng trầm tài chính cho đến những nỗi sầu muộn ngày càng sâu sắc, cuối cùng kết thúc với sự ra đi ở tuổi còn rất trẻ của ông năm 1791.

“Trong cuốn Mozart, Solomon với giọng kể khách quan cùng rất nhiều các trích dẫn từ các bức thư của Mozart hay những người thân đã giúp chúng ta được nhìn thấy người nhạc sĩ vĩ đại ở một góc nhìn khác biệt, một góc nhìn mà đôi khi bị chính hình ảnh “thần đồng” của ông che phủ đi khá nhiều. Hầu hết các khía cạnh trong cuộc đời Mozart được khai thác rất chi tiết, đặc biệt là mối quan hệ của ông với cha mình là Leopold Mozart, cũng như rất nhiều bí ẩn, tranh cãi khác về Mozart – như những giây phút cuối đời, hoàn cảnh xung quanh cái chết khi chỉ mới 35 tuổi, rốt cuộc bản Requiem là ai nhờ Mozart viết – cũng sẽ được làm sáng tỏ qua sự nghiên cứu tỉ mỉ của Maynard Solomon. Trong cuốn sách này, người đọc sẽ không còn thấy một Mozart thần thánh nữa, mà là một Mozart đời thường, một nhạc sĩ cũng phải kinh qua những khó khăn, bế tắc trong cuộc sống, như một con người bình dị phải bươn chải, làm việc cật lực để trang trải cho gia đình mình”. (Lưu Đức Anh)

NỘI DUNG CHÍNH

• Cuốn sách Mozart của Maynard Solomon dựa trên sự vượt trội về nguồn tư liệu, trong đó có nhiều tư liệu chưa từng xuất hiện trong bất kỳ tiểu sử nào trước đó về nhà soạn nhạc vĩ đại này. Cuốn sách cung cấp một câu chuyện đầy hấp dẫn về cuộc đời Mozart, với các sự kiện, các bước ngoặt từ khi ông sinh ra vào năm 1756 và thời thơ ấu ở Salzburg cho đến thập niên đặc biệt của những buổi biểu diễn nổi tiếng ở các thủ đô châu Âu, nơi ông được các gia đình hoàng gia và khán giả yêu mến, tôn vinh như một thiên tài kỳ lạ. Cuốn sách cũng kể lại các bước thăng trầm của Mozart từ địa vị là người con được yêu thích của Salzburg trong những năm 1770, đến hành trình chinh phục Vienna cùng cuộc hôn nhân ở đó, từ những thăng trầm tài chính cho đến những nỗi sầu muộn ngày càng sâu sắc, cuối cùng kết thúc với sự ra đi ở tuổi còn rất trẻ của ông năm 1791…

• Qua phân tích các khía cạnh tâm lý cũng như các mối quan hệ xung quanh đã định hình nên con người và cuộc đời Mozart, cuốn sách đã tái hiện một Mozart rất trần thế với tính cách ngang ngược, sở thích tinh quái; một Mozart luôn bị giằng co giữa những “món nợ” với gia đình, một Mozart đã phải chiến đấu chật vật để thoát khỏi huyền thoại về một thần đồng mà theo đó tài năng là do trời ban… Và như thế, đây là chân dung một Mozart bình dị mà không kém phần vĩ đại, một thiên tài giữa những rắc rối, khổ đau đời thường…

CÂU QUOTES HAY

• Ngay từ trước khi Mozart lên năm tuổi, Leopold Mozart đã có thể nhìn ra rằng tài năng âm nhạc của con trai ông sẽ là một công cụ cho những tham vọng của ông, và là thứ có thể làm nguôi ngoai cảm giác bất công bùng cháy trong ông bởi hoàn cảnh trước đây. (về Leopold Mozart)

• Leopold Mozart đã nhanh chóng hiểu được tài năng phi thường của con trai mình với tư cách một nghệ sĩ đàn phím và hiểu ý nghĩa của điều đó trong việc định hình lại cuộc sống của gia đình.

• Trong suốt cuộc đời, dễ thấy những lá thư của Mozart luôn khẳng định tình cảm vĩnh cửu không lay chuyển dành cho cha,ngay cả khi quan hệ giữa họ căng thẳng nhất.

• Mong muốn được công nhận của Mozart đáng lẽ có thể đã dẫn đến sự phục tùng hoàn toàn, thậm chí là sự khúm núm. Nhưng thay vào đó, cậu được thúc đẩy vượt xa những gì được yêu cầu, để vượt trội bằng mọi giá. Cậu đã cảm nhận được sức mạnh của âm nhạc – mang đến sự chấp thuận và tình yêu, khơi gợi sự ngưỡng mộ và tán thưởng, thu về tiền và nhiều quà tặng. Đây là một cơ chế kỳ diệu, mang lại cho cậu một cảm giác thành công, vì đó là một phương cách gần như
  không giới hạn để phát triển và phô bày thiên tư của cậu.

• Có lẽ bởi vì bị say mê bởi những quyền hạn này của âm nhạc, Mozart đã muốn tiến triển nhanh chóng, thậm chí còn nhanh hơn cả mong muốn của cha mình.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

– Yo Yo Ma – nghệ sĩ cello bậc thầy của Mỹ – 

Yo-Yo Ma, nghệ sĩ cello nổi tiếng chia sẻ: "Maynard Solomon viết với sự duyên dáng của một tiểu thuyết gia, có cái nhìn sâu sắc của một triết gia, và sự chính xác của một thám tử. Chúng ta biết đến Mozart với tư cách là một thiên tài âm nhạc, nhưng hơn thế nữa, với tư cách là một người sống, biết thở, biết suy nghĩ."

"Mozart chính là đức thiên nhân, là thiên đỉnh hội tụ đủ mọi điều mỹ thể của sắc trời âm nhạc."

- (Tchaikovsky) - 

Không phải ngẫu nhiên mà các vĩ nhân như Goethe, Einstein, hay những nhà soạn nhạc đại tài Tchaikovsky, Schumann, Brahms, Grieg... đều không ngớt lời khen ngợi khi nhắc đến Mozart, người được Tchaikovsky tôn vinh là "một vị Chúa trong âm nhạc".

"Địa hạt" nào Mozart đặt bút cũng đều để lại những tác phẩm mãi lưu danh, dù là sáng tác cho những nhạc cụ ông yêu thích đến nhạc cụ ông không "ưa", từ nhạc thính phòng đến giao hưởng, từ nhạc tôn giáo đến thế tục, đến cả các tác phẩm viết cho những người ông yêu mến và thậm chí những người ông chủ tâm "cà khịa". Tập hợp tất cả lại, chúng ta có một Mozart đa dạng thể loại, phong cách và sắc thái mà chúng ta biết đến ngày nay.

SÁCH KHAI MINH TRÂN TRỌNG GIỚI THIỆU