Giữa quá khứ và tương lai: Tám Bài Tập Tư Duy Chính Trị - Hannah Arendt

Hannah Arendt (1906 - 1975) là một nữ triết gia nổi tiếng  của triết học chính trị đương đại (Wild, T. 2006, 34).

Dịch thế nào nhỉ? "Nữ đại gia" chắc hẳn là thích hợp, nếu ta hiểu đó là danh hiệu xứng đáng dành cho những tác gia lớn, chẳng hạn khi nói Đường Tống bát đại gia". Tuy nhiên, nếu còn có mặt, ngòi bút sắc sảo của bà ắt sẽ không thiếu những nhận xét thú vị về danh hiệu này, ít ra ở nước ta, đã bị "cưỡng chiếm" và ta không còn có thể dịch như trước được nữa! 

Dù thế nào, Arendt quả là một tác gia đồ sộ. Những tác phẩm nổi tiếng của bà là: Các nguồn gốc của chủ nghĩa toàn tri: Điểu kiện làm người; Về Cách mạng; Eichmann ở Jesusalem, một tường thuật về sự tám thường của cái ác; Con người trong thời kỳ đen tối; Các cuộc khủng hoảng của viên Cộng hòa; Đời sống của Tinh thần (một chuyên luận dài hơi về triết học); và tuyển tập Giữa quá khứ và tương lai mà ta đang có trong tay.

Về cuốn sách Giữa quá khứ và tương lai của Hannah Arendt

Khác với truyền thống triết học xem đời sống chiêm nghiệm hay suy tư là cao cấp hơn, là đích đến và là hệ quy chiếu để đánh giá mọi hoạt động khác, Hannah Arendt quan tâm tới đời sống hoạt động, là đời sống mà hầu như mọi con người trên cõi trần gian bụi bặm đều tham dự vào. Trong đó, việc làm thế nào để có thể chung sống với nhau (living together) là một mối quan tâm xuyên suốt các công trình của bà.

Nếu "tư duy", theo bà, là miền đất của tinh thân, là con đường tư duy, tức con đường "ngách" phi thời gian, nơi hoạt động tư duy chiến thắng không-thời gian của con người hữu tử; “vâng , mỗi con người mới, khi đặt mình vào trong quá khứ vô hạn và tương lai vô cùng, phải phát hiện ra và cậm cụi lát mới con đường đó” (La bài tiểu luận sau đây là các luyện tập như thế, và mục đích duy nhất là đạt được kinh nghiệm trong việc làm thế nào để suy tư, chúng không chứa đựng các hướng dẫn kiểu kẻ đơn về việc suy nghĩ gì hay các sự thật nào. Tối thiểu chung nhằm buộc lại sợi chỉ đã đứt của truyền thống hay phát minh ra một số cái thay thế tân tiến, rót đầy khoảng trống giữa quá khứ và tương lai. Các bài luyện tập này tam thời đinh lại vấn đề chân lý; điều quan tâm chỉ là làm thế nào để vận động trong khoảng trống này-vùng miền duy nhất mà có lẽ chân lý rút cuộc sẽ xuất hiện.

Sách Khai Minh trân trọng giới thiệu độc giả