Giải Mã Gen Bẩn

Ben Lynch

Tác giả là một bác sĩ theo trường phái tự nhiên, giúp các bệnh nhân cải thiện sức khỏe nhờ phương pháp ăn uống, tập luyện. Theo ông, trong cơ thể mỗi con người đều có nhiều gen bẩn, những gen gây rối loạn và có tác dụng tiêu cực tới sức khỏe con người, thậm chí gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng. Tác giả tập trung vào 7 nhóm gen bẩn chính:

1. MTHFR, gen làm chủ quá trình methyl hóa

Gen MTHFR kích hoạt khả năng methyl hóa – một quá trình quan trọng ảnh hưởng đến tình trạng căng thẳng, chứng viêm, phản ứng não bộ, thúc đẩy năng lượng, phản ứng miễn dịch, sự giải độc, sản xuất chất chống oxy hóa, sửa chữa tế bào và biểu hiện di truyền.

2. COMT, gen giúp xác định xem bạn ở trạng thái tập trung và phấn chấn, hay thoải mái và bình tĩnh

Gen COMT có tác động mạnh mẽ đến tâm trạng, sự tập trung và cách cơ thể bạn xử lý estrogen – yếu tố chính ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, tình trạng u xơ tử cung và một số bệnh ung thư nhạy cảm với estrogen.

3. DAO, gen có thể khiến bạn nhạy cảm với một số loại thực phẩm và hóa chất

Khi gen này bị bẩn, nó ảnh hưởng đến phản ứng của bạn với histamine tiềm ẩn trong các loại thực phẩm, đồ uống khác nhau và các histamine do một số vi khuẩn đường ruột sản xuất, dẫn đến sự nhạy cảm với thực phẩm và phản ứng dị ứng.

4. MAOA, gen ảnh hưởng đến sự thay đổi tâm trạng và cảm giác thèm đồ ăn carbohydrate

Loại gen này giúp chi phối mức độ dopamine, norepinephrine và serotonin trong cơ thể. Đây là các chất hóa học chính ảnh hưởng đến tâm trạng, sự tỉnh táo, năng lượng, chứng dễ bị nghiện, mức độ tự tin và giấc ngủ.

5. GST/GPX, (các) gen gây ảnh hưởng đến việc giải độc

Gen GST/GPX bị bẩn gây ảnh hưởng đến khả năng cơ thể của bạn để loại bỏ hóa chất.

6. NOS3, gen gây ra các vấn đề về tim mạch

NOS3 ảnh hưởng đến việc sản xuất oxit nitric, nhân tố chính trong sức khỏe của tim, ảnh hưởng đến các quá trình như lưu chuyển máu và hình thành mạch máu.

7. PEMT, gen hỗ trợ màng tế bào và gan của bạn

Gen này ảnh hưởng đến khả năng cơ thể của bạn để sản xuất phosphatidylcholine, một hợp chất thiết yếu mà bạn cần để duy trì màng tế bào, dòng mật, sức khỏe cơ bắp và sự phát triển của não.

Sau đó, tác giả tập trung vào Phương thức làm sạch gen trong 4 tuần - một chương trình được ông thiết kế đẻ xác định xem bạn có nhóm gen bẩn chính nào hay không và các phương thức ăn uống, tập luyện để giải độc và giảm căng thẳng. Độc giả có thể tham khảo thêm nhiều thông tin khác của việc chăm sóc gen ở các phần sau của sách.

Đánh giá/ Nhận xét của chuyên gia:

“Dr. Lynch mang đến hi vọng cho hàng triệu người... để vượt qua những điểm yếu di truyền, cải thiện chức năng tế bào và tối ưu hóa sức khỏe. Giải mã gen bẩn cung cấp phương thức để chữa lành cơ thể và tâm trí, bao gồm toàn bộ não, hệ vi sinh và đường ruột, bằng cách kích hoạt tiềm năng di truyền của bạn.”

– Raphael Kellman, MD, tác giả cuốn The Microbiome Diet and The Whole Brain

“Dr. Ben Lynch chỉ cho người đọc cách khai thác tiềm năng gen của họ thông qua các phương pháp tiếp cận thực phẩm và lối sống được nghiên cứu kỹ lưỡng. Tất nhiên, chúng ta biết rằng không có gen nào thực sự xấu — đó là cách chúng ta đưa ra những lựa chọn phù hợp để tối ưu hóa chúng.” - Tiến sĩ Deanna Minich, chuyên gia dinh dưỡng y học chức năng và tác giả của Whole Detox"

“Dr. Ben Lynch cung cấp thông tin chi tiết và câu trả lời mà bạn có thể áp dụng ngay hôm nay trong một lĩnh vực chắc chắn sẽ đóng vai trò quan trọng trong y học trong tương lai — cụ thể là cách chúng ta có thể tối đa hóa sức khỏe và tiềm năng di truyền của mình bằng cách làm sạch “gen bẩn” của chúng ta.” - Michael T. Murray, ND, đồng tác giả bán chạy nhất của Encyclopedia of Natural Medicine"

“Bác sĩ Ben Lynch đã khéo léo tiết lộ cách tận dụng các lựa chọn lối sống cụ thể có thể giúp viết lại vận mệnh sức khỏe của chúng ta. ” - David Perlmutter MD, tác giả sách bán chạy số 1 New York Times của Grain Brain và The Grain Brain Whole Life Plan

“Cuốn sách tuyệt vời này cung cấp một hướng dẫn dễ hiểu để kiểm soát hoàn toàn sức khỏe của bạn. " - Tiến sĩ Joseph Pizzorno, người sáng lập Đại học Bastyr, tác giả của The Toxin Solution và là đồng tác giả bán chạy nhất của Encyclopedia of Natural Medicine.

 “Cuốn sách phải đọc cho cả bệnh nhân và bác sĩ, những người muốn hiểu rõ hơn về cách sử dụng thông tin di truyền của họ để tối ưu hóa sức khỏe của họ. ” - Chris Kresser, MS, LAc, New York Times tác giả bán chạy nhất của The Paleo Cure

“Nếu bạn quan tâm đến tương lai của y học và tầm quan trọng trung tâm của sự tương tác giữa gen / môi trường, hãy đọc cuốn sách này ”. - Sara Gottfried, MD, tác giả bán chạy nhất của New York Times của Younger, The Hormone Reset Diet, và The Hormone Cure

“Dr. Lynch đã viết những gì chắc chắn sẽ trở thành một trong những hướng dẫn chính xác cho nền y học Thế kỷ 22… một lộ trình lọc bỏ những thứ phức tạp, không rõ ràng trong hệ gen để bạn có thể khám phá những hiểu biết sâu sắc và thành thạo các công cụ để khai thác sức mạnh phi thường mới này.” - Peter D’Adamo, ND, tác giả bán chạy nhất của Thời báo New York của Eat Right 4 Your Type

Trích đoạn hay:

Sức mạnh của di truyền học biểu sinh

Tôi luôn thích tìm hiểu cách để cơ thể chúng ta trở nên khỏe mạnh hơn. Vì vậy, tôi đã dành phần lớn cuộc đời để nghiên cứu về cách thức hiện thực hóa điều này. Khi còn học đại học, tôi đã nghiên cứu về sinh học tế bào và sinh học phân tử. Sau đó, tôi trở thành một bác sĩ theo liệu pháp tự nhiên, dùng kiến thức khoa học và các phương pháp tự nhiên để khôi phục lại sự cân bằng và tối ưu hóa sức khỏe. Khi làm việc với các bệnh nhân, tôi nhận ra rằng mình cũng cần nắm vững kiến thức về y học môi trường, khám phá cách thức các hóa chất trong môi trường làm suy yếu sức khỏe của chúng ta và những gì chúng ta có thể làm để giải độc cơ thể.

Điều giúp gắn kết tất cả các nghiên cứu đa dạng của tôi chính là lĩnh vực nghiên cứu về di truyền học biểu sinh, hay nói cách khác là nghiên cứu về việc vô số các yếu tố có thể ảnh hưởng đến cách thức gen của chúng ta được biểu hiện. Đặc điểm di truyền có tác động khá mạnh mẽ đến chúng ta. Tuy nhiên, tôi vui mừng khi phát hiện ra rằng chúng ta không phải phục tùng và tuân theo mọi thứ quy định bởi DNA. Thay vào đó, nếu biết cách, chúng ta có thể làm việc với các gen để có được sức khỏe tối ưu.

Một trong những phần quan trọng nhất của bài toán di truyền là một loại biến thể được gọi là SNP (phát âm là “snip”), viết tắt của đa hình đơn nucleotide (single nucleotide polymorphism). Cho đến nay, khoảng mười triệu SNP đã được xác định trong bộ gen của con người. Trong cơ thể của mỗi chúng ta có khoảng hơn một triệu SNP.

Hầu hết những SNP này dường như không ảnh hưởng đến chúng ta quá nhiều. Đúng vậy, những SNP này phản ánh một sự thay đổi hoặc sự bất thường nhỏ ở các gen khác nhau. Nhưng cho đến nay, những thay đổi này dường như không tạo ra nhiều khác biệt trong cách cơ thể chúng ta hoạt động.

Tuy nhiên, một số SNP có thể tạo ra sự khác biệt lớn về sức khỏe và cả về tính cách. Chẳng hạn, các SNP trong gen MTHFR có thể gây ra một loạt các vấn đề về sức khỏe – từ sự tức giận, chứng bị ám ảnh, cho đến các dị tật bẩm sinh và bệnh ung thư. (Lưu ý rằng tôi đã nói là những SNP này có thể, chứ không phải chắc chắn gây ra bệnh – đây là điều cốt yếu trong cuốn sách này!) Những SNP trong gen COMT có thể dẫn đến chứng nghiện công việc, vấn đề về giấc ngủ, hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS), các vấn đề về thời kỳ mãn kinh và ung thư, cùng với đó là nguồn năng lượng vô biên, sự nhiệt tình và tinh thần tốt. (Đúng vậy, nhiều SNP mang cả ưu điểm cũng như nhược điểm!)

Các vấn đề sức khỏe khiến khách hàng của tôi bối rối trong nhiều năm đột nhiên được giải đáp khi họ phát hiện ra rằng SNP của họ ít nhất là một phần lý do gây ra các triệu chứng này. Các vấn đề tưởng như đã vượt quá giới hạn – thậm chí là nguy cấp – trở nên dễ kiểm soát khi họ biết rằng có thể sử dụng chế độ ăn và lối sống để định hình lại biểu hiện của gen.

Bản thân tôi đã có được giây phút khai sáng đó khi tôi phát hiện ra rằng chính mình cũng có ít nhất ba SNP đáng kể. Tôi đã hiểu lý do tại sao tôi có thể tập trung và quyết tâm như vậy – một số người thậm chí có thể nói là tôi bị mắc chứng ám ảnh! Tôi cũng đã hiểu lý do tại sao tôi có thể đột nhiên trở nên cáu kỉnh và tại sao tôi lại phản ứng dữ dội với một số hóa chất và khói. Thật là nhẹ nhõm khi tôi biết được những đặc tính gen này của bản thân, và có một số giải pháp để thay đổi được điều này. Khi bạn đọc cuốn sách này, tôi hi vọng bạn sẽ có cơ hội thực hiện những khám phá thú vị tương tự về bản thân mình.

Quan trọng nhất, việc tìm hiểu về các SNP đã giúp tôi hiểu được trách nhiệm của bản thân trong việc cải thiện sức khỏe. Rốt cuộc, tôi có thể hỗ trợ cơ thể và não bộ của mình bằng chế độ ăn và lối sống mà cơ thể mình cần. Lần đầu tiên trong đời, tôi cảm thấy như mình đang phát huy được hết tiềm năng của bản thân.

Tôi muốn các bệnh nhân của mình có cùng trải nghiệm như vậy – không, tôi muốn mọi người cùng đạt được điều đó. Vì vậy, tôi bắt đầu phát triển một chương trình để làm sạch các gen bẩn: chúng ta nên ăn gì, thực phẩm chức năng nào có thể giúp ích, và làm thế nào để có một lối sống với “các gen sạch.” Tôi muốn các bạn – giống như trong ví dụ về những con chuột được hỗ trợ về mặt di truyền – có thể sống khỏe mạnh, bất kể đặc tính di truyền như thế nào. Tôi biết rằng nếu tôi có thể nghiên cứu đủ sâu, tôi sẽ tìm thấy câu trả lời.

Rất có thể, cả bạn và bác sĩ của bạn đều không nghĩ về gen như một yếu tố linh hoạt, chủ động, có ảnh hưởng đến sức khỏe. Gen của bạn có vẻ như được mặc định là một tập hợp các hướng dẫn cố định, không thể thay đổi, được truyền lại từ cha mẹ ngay ở thời điểm thụ thai.

Tôi muốn bạn thay đổi suy nghĩ đó. Thay vì xem sự kế thừa di truyền như một tập hợp các chỉ dẫn trong quá khứ – ví như được viết trên một phiến đá được truyền lại từ tổ tiên – tôi muốn bạn xem gen của mình như những yếu tố chủ động định hình nên sức khỏe hằng ngày. Ngay bây giờ, trong khi bạn đọc điều này, hàng nghìn gen trên khắp cơ thể bạn đang đưa ra hướng dẫn cho bộ não, đường tiêu hóa, da, tim, gan và nhiều bộ phận khác. Những hướng dẫn di truyền đó định hình kinh nghiệm và sức khỏe, và gen của bạn đang đưa ra các phân tích đó theo từng giây. Với mỗi hơi thở của bạn, mọi vật bạn chạm vào, mọi suy nghĩ bạn có, bạn đều đưa ra các hướng dẫn cho gen của mình – và gen cũng phản hồi lại.

Nếu bạn dung nạp một bữa trưa rất lớn, nhiều hơn cơ thể bạn có khả năng tiêu hóa. Rất tiếc, các gen đã bị quá tải! Chúng lảo đảo dưới gánh nặng của tất cả những thực phẩm. Chúng sẽ thông báo với bộ máy trao đổi chất làm việc chậm lại. Chúng sẽ gặp khó khăn trong việc methyl hóa – một quy trình quan trọng giúp cho ít nhất hai trăm chức năng trong cơ thể hoạt động: từ phục hồi da, hỗ trợ tiêu hóa và giải độc đến cân bằng tâm trạng và tư duy rành mạch. Bởi vì bữa trưa quá lớn đó, hàng trăm hướng dẫn khác nhau đang được đưa ra theo một cách lộn xộn. Bạn có thể tự hứa sẽ ăn nhẹ vào tối hôm đó, và có thể bạn sẽ làm được. Nhưng điều đó cũng không ngăn chặn tác hại của bữa ăn trưa quá lớn vừa rồi – khi bạn đã không cho các gen những điều kiện cần thiết để thực hiện công việc của chúng.

Hoặc giả sử rằng bạn thức khuya, để chơi một trò chơi video, trả lời email hoặc ngấu nghiến xem một chương trình yêu thích. Sáng hôm sau, báo thức kêu và bạn khó có thể kéo mình ra khỏi giường. “Mình sẽ ngủ bù vào cuối tuần này,” bạn tự hứa với bản thân và có thể bạn sẽ ngủ bù vào cuối tuần thành công. Tuy nhiên, gen của bạn đang sống ở hiện tại và chúng không hài lòng về việc bạn thiếu ngủ. Chúng đưa ra những chỉ dẫn làm thay đổi quá trình tiêu hóa, tâm trạng, sự trao đổi chất và hoạt động bộ não của bạn, nên chính lúc này chứ không phải khi bạn sinh ra, sức khỏe của bạn đã suy giảm một chút xíu.

Tất nhiên, nếu hầu hết thời gian bạn ăn ngon, có giấc ngủ sâu, hạn chế tiếp xúc với chất độc hại, và kiểm soát căng thẳng tốt, thì việc thỉnh thoảng có một bữa ăn lớn hoặc ăn lúc đêm muộn sẽ không ảnh hưởng quá nhiều. Chắc chắn, gen của bạn sẽ có phản ứng một chút, nhưng vì cơ thể của bạn khá khỏe mạnh và bền bỉ, nó có thể xử lý các thách thức này một cách hiệu quả. Nếu một gen có vấn đề, gen thứ hai sẽ trợ giúp. Nếu gen thứ hai bị ảnh hưởng, một gen thứ ba sẽ hỗ trợ. Thật kỳ diệu vì cơ thể của bạn có sẵn rất nhiều bản gen dự phòng.

Tuy nhiên, nếu bạn liên tục bắt các gen hoạt động trong điều kiện không thuận lợi, chúng sẽ phản ứng lại theo cách tồi tệ. Tại sao? Bởi vì, mỗi gen dự phòng sẽ thúc đẩy gen dự phòng tiếp theo, lần lượt đến các gen khác. Và trước khi bạn có thể nhận ra, thì rất nhiều gen đang làm việc quá tải. Sức khỏe của bạn sẽ bị ảnh hưởng, và trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ không thể làm gì hơn là giúp kê một vài loại thuốc điều trị triệu chứng.

Tôi muốn đem đến điều gì đó tốt hơn cho bạn – tốt hơn kha khá. Tôi muốn bạn cung cấp cho gen chính xác những gì chúng cần để đưa ra các hướng dẫn cho sức khỏe hoàn hảo. Tôi muốn các gen đầu tiên của bạn hoạt động tối ưu thường xuyên nhất có thể, gây ra áp lực ít nhất có thể cho các bản gen dự phòng. Tôi muốn tất cả các gen của bạn hợp tác nhuần nhuyễn để giúp bạn có làn da sáng, cơ thể cân đối khỏe mạnh, năng lượng dồi dào và khả năng tư duy nhạy bén. Tôi muốn bạn cảm thấy bình tĩnh và tràn đầy nhiệt huyết. Tôi muốn bạn ngủ thật sâu vào ban đêm để mỗi sáng thức dậy, bạn đều cảm thấy tuyệt vời. Nếu bạn muốn làm được điều này, thì bí quyết là đây: Để có được sức khỏe tối ưu, hãy hỗ trợ gen của bạn.

Câu quote hay:

Sinh ra với gen bẩn có mặt tiêu cực, nhưng cũng có mặt tích cực. Các gen bẩn bẩm sinh có thể khiến bạn có nguy cơ gặp phải một số vấn đề về sức khỏe, nhưng chúng cũng giúp hình thành tính cách của bạn, phát huy điểm mạnh hoặc làm làm trầm trọng hơn các điểm yếu. Mục tiêu của bạn là thay đổi chế độ ăn và lối sống để giúp tăng tối đa lợi ích và giảm tối thiểu hạn chế.

Về tác giả:

Bác sĩ Ben Lynch tốt nghiệp cử nhân Sinh học tế bào và phân tử, Đại học Washington và nhận bằng tiến sĩ Y học tự nhiên từ Đại học Bastyr. Niềm đam mê trong việc xác định nguyên nhân của bệnh đã hướng ông đến các nghiên cứu dinh dưỡng và rối loạn chức năng methyl hóa. Hiện ông nghiên cứu, viết bài và trình bày trên toàn thế giới về chủ đề gen MTHFR, khiếm khuyết methyl hóa và kiểm soát di truyền. Ông sống ở Seattle cùng vợ và ba người con.

Sách Khai Minh trân trọng giới thiệu.