Tư Trị Thông Giám - Tập 11 (Bìa Cứng) Tư Mã Quang

Nối tiếp tập 10, Tư trị thông giám tập 11 bắt đầu từ nửa cuối thế kỷ thứ VI, khi đất nước Trung Quốc bước vào quá trình chuyển mình cuối cùng của giai đoạn phân cắt cát cứ (đây là giai đoạn mà giới sử học vẫn gọi là thời kỳ Nam - Bắc triều), để trở lại với hình thế thống nhất.

Mặc dù có tên là Trần kỷ, Tùy kỷ, song nội dung của tập này liệt kể đủ các việc thịnh suy hưng phế của bốn quốc gia Bắc Tề, Bắc Chu, Trần, Tùy. Hoàn cảnh lịch sử dẫn đến sự hình thành của Bắc Tề, Bắc Chu và Trần đã được Tư trị thông giám trình bày trong tập trước.

Tư trị thông giám tập 11 bắt đầu với sự kiện Tây Ngụy Cung đế buộc phải nhường ngôi cho con của Vũ Văn Thái là Vũ Văn Giác, đánh dấu sự ra đời của triều Bắc Chu. Cùng năm ấy, Trần Bá Tiên ép Lương Kính đế thoái vị, tự mình lên ngôi hoàng đế, lập triều Trần, sánh vai với Bắc Tề và Bắc Chu, tạo hình thế chân vạc mới. Thách thức chung mà cả ba nước phải đối mặt bấy giờ là rối loạn về thứ tự truyền thừa và tái tổ chức cơ cấu quyền lực. Có thể nói phương thức giải quyết thách thức khác biệt ưu liệt có ảnh hưởng lớn đến vận mệnh tương lai của mỗi nước.

Cũng ở tập này, bạn đọc sẽ:

• Dõi theo bước thăng trầm của dân tộc Đột Quyết, từ việc thay thế người Nhu Nhiên làm chủ thảo nguyên, chi phối cán cân mạnh yếu giữa Bắc Tề và Bắc Chu, cho đến khi phân rã làm hai nửa đông tây, phải thần phục nhà Tùy, rồi lại quật khởi vây Tùy đế ở Nhạn Môn, sau cùng là hậu thuẫn cho hầu hết các lộ quân phiệt miền bắc phản lại Tùy triều.

• Cảm nhận sự khốc liệt trên chiến trường Cao Ly, chiến trường không chỉ gián tiếp kích hoạt hàng loạt khởi nghĩa nông dân mà còn tạo điều kiện khiến tập đoàn thống trị nhà Tùy phân liệt trong biến loạn Dương Huyền Cảm.

• Chứng kiến tham vọng gồm thâu Tây Vực mà Bùi Củ bày ra và cảnh tượng vạn quốc triều bái tại Yên Chi sơn, khi Tùy Dượng đế đạt đến tột đỉnh vinh quang, được Tư trị thông giám đánh giá là thời điểm cực thịnh của nhà Tùy.

Trong Tư trị thông giám tập 11 này cũng xuất hiện những ghi chép đầu tiên về các minh quân, lương thần, thống soái, hùng chủ cát cứ nổi tiếng thời nhà Đường mà chúng ta quen tên là Lý Uyên, Lý Thế Dân, Phòng Huyền Linh, Đỗ Như Hối, Ngụy Trưng, Lý Tĩnh, Từ Thế Tích, Lý Mật, Đậu Kiến Đức, Đỗ Phục Uy..., hứa hẹn những nội dung rất thú vị trong Tư trị thông giám tập 12.

Thông tin tác giả Tư Mã Quang

Tư Mã Quang (1019 - 1086), tự Quân Thực, lấy hiệu là Vu Phu, sau khi lớn tuổi xưng là Vu Tẩu, người đời gọi ông là Tốc Thủy tiên sinh. 

Tư Mã Quang truyện trong Tống sử kể rằng: “Khi Quang lên bảy, nghe người khác giảng sách Tả thi Xuân Thu, lắng nghe đê mê, khi quay về, giảng giải lại cho người nhà , truyền thuật được hết các chỗ cốt yếu. Từ đấy về sau, tay không rời sách, đến mức quên cả đói khát, nóng lạnh.”

Năm Bảo Nguyên nguyên niên đời Tống Nhân Tông (1038), Tư Mã Quang mới 20 tuổi, thi đỗ tiến sĩ hạng Giáp khoa (hạng nhất), được bổ nhiệm làm Phụng lễ lang, bắt đầu tham gia chính sự. Trong thời gian tham gia chính sự, Tư Mã Quang thường luận bàn chính sách quốc gia, dần dần trở thành nhân vật quan trọng trên chính trường. Ông từng dâng sớ bàn về ba điều trọng yếu của việc tu thân là: Nhân, Minh, Vũ; ba điều trọng yếu trong việc trị quốc là: Quan Nhân, Tín thực, Tất phạt. Những luận bàn ấy được đánh giá là khá thấu đáo. Chủ trương của Tư Mã Quang mang nặng tư tưởng Khổng, Mạnh, là thủ lĩnh nhóm bảo thủ. 

Tư Mã Quang là một tấm gương sang về lối sống, được dân chúng đương thời kính ngưỡng. Khi Tư Mã Quang qua đời, Tống Triết tông ra lệnh cho thần dân dừng hết mọi công việc, đề tang ba ngày. Tương truyền dân chúng tại kinh sư nghe tin Tư Mã Quang chết, thương khóc thống thiết như khóc người thân, đám tang của ông có hơn vạn người đến dự.