Từ điển triết học Việt Nam (Dictionary of Vietnamese philosophy) - PGS.TS. Doãn Chính (Chủ biên)

Để góp phần vào sự nghiệp bảo tồn và phát huy nền văn hóa Việt Nam tiến tiến và đậm đà bản sắc dân tộc, khơi dậy lòng tự hào và sức mạnh nội sinh mạnh mẽ của dân tộc, trong những năm qua, cùng với việc nghiên cứu, giảng dạy và biên soạn bộ “Lịch sử triết học thế giới", Khoa Triết học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh đã cố gắng tập trung vào nghiên cứu về lịch sử tư tưởng và lịch sử tư tưởng triết học Việt Nam.

Điều đó đã được hiện thực hóa bằng các đề tài khoa học công nghệ và các cuốn sách chuyên khảo đã được công bố như: Quá trình chuyển biến tư tường chính trị Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2007, Doãn Chính và Phạm Đào Thịnh; Tư tường Việt Nam thời Lý Trần, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008, Doãn Chính, Trương Văn Chung (Đồng chủ biên); Bước chuyển tư tường chính trị Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu XX, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2010, Doãn Chính, Trương Văn Chung (Đồng chủ biên); Tư tường Việt Nam từ thế kỷ XV đến thế kỷ XIX, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, Doãn Chính (Chủ biên); Đề tài Khoa học công nghệ cấp Đại học quốc gia: Lịch sử tư tưởng triết học Việt Nam (từ thời kỳ dựng nước đến đầu thế kỷ XX) C.2013-18b-05, cấp ĐHQG, 2013-2015; Các khuynh hướng tư tường Việt Nam từ nửa cuối thế kỷ XIX đến nửa đầu thế kỷ XX- đặc điểm và ý nghĩa lịch sử, C2016-18b-06 cấp ĐHQG, 2016-2018; Lịch sử tư tường triết học Việt Nam - Từ thời kỳ dựng nước đến đầu thế kỷ XX, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2013, Doãn Chính (Chủ biên) in thành sách từ đề tài Khoa học công nghệ C.2013-18b-05, cấp ĐHQG, 2013-2015; Tư tưởng triết học của Nguyễn An Ninh, Nxb. Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, 2019, Cao Xuân Long (Chủ biên). Những công trình trên đã góp phần giúp cho sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh và bạn đọc có thêm tài liệu tham khảo.

Nhằm giúp cho bạn đọc tiếp cận với những vấn đề và những nội dung của lịch sử tư tưởng triết học Việt Nam một cách hệ thống, thuận tiện hơn, qua đó một lần nữa khẳng định giá trị và ý nghĩa to lớn của lịch sử tư tưởng triết học Việt Nam, chúng tôi đã tiến hành biên soạn cuốn “Từ điển triết học Việt Nam". Đây là chủ đề đã được chúng tôi chuẩn bị từ năm 1978, trong quá trình nghiên cứu về triết học phương Đông. Với ý tưởng và mong ước đó, qua nhiều năm nghiên cứu, đến nay chúng tôi đã hoàn thành cơ bản bản thảo cuốn “Từ điển triết học Việt Nam” để phục vụ bạn đọc.

Trong cuốn sách này, chúng tôi cố gắng trình bày, giải thích rõ các khái niệm, phạm trù, nguyên lý, các kinh sách, các nhà triết học và các thiền phái triết học trong lịch sử tư tưởng triết học Việt Nam trên các mặt triết học, tôn giáo, luân lý, đạo đức và đặc biệt là các vấn đề về chính trị - xã hội, các phương pháp trị nước, giáo hóa dân, một cách chi tiết, sâu rộng và hệ thống nhất có thể.

Ngoài ra, để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn nội dung tư tưởng triết học của các nhà tư tưởng Việt Nam, trong cuốn sách này chúng tôi đã đưa thêm vào các thuật ngữ liên quan đến các sự kiện, địa danh, các nhân vật và các khái niệm, phạm trù của triết học Phật giáo, Nho giáo, Lão giáo mà các nhà tư tưởng Việt Nam sử dụng trong nội dung tư tưởng triết học của họ, cũng như liên quan đến những vấn đề về tinh thần quốc gia và dân tộc.

Do điều kiện và khả năng có hạn, cuốn sách sẽ không tránh khỏi thiếu sót, rất mong bạn đọc lượng thứ và đóng góp ý kiến để lần xuất bản sau được tốt hơn.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 03 tháng 11 năm 2024

Chủ biên

PGS.TS. DOÃN CHÍNH