Trống Đồng - Tiểu thuyết lịch sử về Hai Bà Trưng - Phong Nguyen

Cuốn tiểu thuyết lịch sử độc đáo, hiếm có về Hai Bà Trưng - dưới ngòi bút ấn tượng của một Giáo sư văn học người Mỹ gốc Việt, giúp mang huyền thoại sử Việt đến gần hơn với thế giới.

“Tiểu thuyết lịch sử là truyện hư cấu về lịch sử dựa vào những sự thực lịch sử được ghi chép lại. Từ những ghi chép như vậy nhà văn tưởng tượng ra nhân vật văn chương của mình… Tác giả Phong Nguyen chọn nhân vật sử của mình là Hai Bà Trưng sống vào những năm 40 đầu công lịch.” (Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên). 

Với phần đông các độc giả Việt thì câu chuyện khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đã được biết đến rộng rãi thông qua những bài học ở trường từ thuở nhỏ, nhưng những thông tin được biết đến khá ít ỏi và hạn hẹp. Vậy nên, với “Trống đồng” của Phong Nguyen, chúng ta như được hòa mình vào “một cuộc phiêu lưu lịch sử hấp dẫn” về Việt Nam thời cổ đại dựa trên câu chuyện lịch sử về hai chị em Trưng Trắc – Trưng Nhị, với trọng tâm là cuộc nổi dậy nhằm lật đổ ách cai trị của nhà Hán. 

Cuộc phiêu lưu này đưa chúng ta tiếp cận gần hơn với những người phụ nữ anh hùng trong truyền thuyết lịch sử khô khan, để họ trở nên gần gũi hơn, đời thường và sống động hơn, bằng những câu văn miêu tả cụ thể về tính cách, đời sống tinh thần, hoạt động thường ngày của họ, như: người chị Trưng Trắc khôn ngoan và luôn giữ gìn khuôn phép, chú trọng việc học hành và trau dồi binh pháp thì người em gái là Trưng Nhị lại quyết liệt và phóng khoáng, thích rong chơi và giao du với nhiều tầng lớp xã hội bên ngoài Cung điện Mê Linh.

Câu chuyện cũng mô tả về sự áp bức của nhà Hán về sưu thuế và sự áp đặt luật tục của họ trong hôn nhân và đời sống sinh hoạt của người dân Lạc Việt ngày càng nặng nề thời bấy giờ. Lòng căm thù của Trưng Trắc – Trưng Nhị lên đến đỉnh điểm khi Thái thú Tô Định của nhà Hán xuống tay chém đầu Lạc tướng Mê Linh cùng Thi Sách – chồng của Trưng Trắc và thảm sát gia nhân của Cung điện Mê Linh. Hai Bà đã đứng lên kêu gọi phụ nữ khắp Lạc Việt thành lập một đạo nữ binh mạnh mẽ nổi dậy chống lại quan quân nhà Hán. Chiến thắng của cuộc khởi nghĩa đã mở ra một thời kỳ tự do và độc lập cho dân tộc. Những đoạn mô tả về các binh pháp trong cuộc chiến cũng là những đoạn văn đặc sắc và giàu hình ảnh.

Tác phẩm cũng có góc nhìn đa chiều, không chỉ là góc nhìn quen thuộc với người Việt Nam xoay quanh đời sống của Hai Bà Trưng cùng quá trình khởi nghĩa của họ mà còn là góc nhìn mới mẻ về “đội quân phía bên kia”, trong đó khắc họa rõ chân dung của tướng Mã Viện với đời sống tinh thần riêng.

Phong Nguyên đã chia sẻ rằng ông viết cuốn sách này vì câu chuyện về Hai Bà Trưng mang lại cho ông nhiều ấn tượng sâu sắc khi còn là một đứa trẻ, và ông muốn chia sẻ câu chuyện này đến nhiều người hơn trên thế giới, vì hình tượng về những người phụ nữ mạnh mẽ, nắm trong tay quyền lực còn khá lạ lẫm, đặc biệt là ở Việt Nam xưa. 
Theo NPR, đây là câu chuyện vừa quen thuộc vừa mới mẻ, đưa những người phụ nữ anh hùng trong sử sách ra khỏi truyền thuyết lịch sử khô khan, đồng thời đề cao tinh thần độc lập dân tộc, để bạn đọc thế giới biết nhiều hơn về giai đoạn lịch sử xa xưa của Việt Nam - một chủ đề mà không có nhiều tài liệu tiếng Anh đề cập tới. 

Năm 2022, The Washington Post đã đưa Trống đồng vào danh sách 12 tác phẩm cần đọc để “bạn đi hết mùa hè”. 

Với văn phong và lối diễn đạt gần gũi, ngôn ngữ của người Việt xưa nhưng vẫn xen lẫn tinh thần hiện đại thông qua cách xây dựng cá tính nhân vật, mối quan hệ tình yêu, gia đình xoay quanh Hai Bà Trưng của tác giả Phong Nguyen - Giáo sư văn học tại Mỹ; đồng thời được chuyển ngữ mượt mà bởi dịch giả nổi tiếng với các tác phẩm văn học kinh điển - Đăng Thư; cuốn sách chắc chắn sẽ gây hứng thú với các độc giả yêu lịch sử, văn học, các nhà văn, nhà phê bình văn học hay nhà nghiên cứu lịch sử. 
Bìa sách phác họa Hai Bà Trưng với nét vẻ hiện đại, cùng biểu tượng mặt trống đồng truyền thống, được vẽ và hoàn thiện bởi Xuan Loc Xuan, một họa sĩ người Việt. 

Sinh năm 1978, Phong Nguyen hiện là giáo sư Đại học Missouri. Ông tốt nghiệp Providence College năm 2001, sau đó học tiếp Thạc sĩ tại Emerson College và Tiến sĩ tại University of Wisconsin-Milwaukee.

Cùng với Viet Thanh Nguyen và Ocean Vuong, Phong Nguyen là thế hệ nhà văn Mỹ gốc Việt đang nổi trội trong văn giới Mỹ và khẳng định vị thế như những người giúp đưa văn hóa Việt đi vào dòng chính với sự thể hiện bằng Anh ngữ chứ không phải tiếng Việt.
 

Một số tác phẩm của ông: 
– The Bronze Drum (Grand Central Publishing, 2022)
– Roundabout: An Improvisational Fiction (Moon City Press, 2020)
– The Adventures of Joe Harper (Outpost19, 2016) – tác phẩm giành giải Prairie Heritage Book Award;
– Pages from the Textbook of Alternate History (C&R Press, 2019)
– Memory Sickness and Other Stories (Elixir Press, 2011) – tác phẩm giành giải Elixir Press Fiction Prize

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Cuốn sách làm nổi bật đề tài về sức mạnh của phụ nữ, được nhấn mạnh rất sớm từ thời kỳ lịch sử xa xưa.” - Kirkus Reviews

“Cuốn tiểu thuyết rất chân thực, mang một huyền thoại đến gần hơn với đời sống, là một chuyến phiêu lưu lịch sử đầy thú vị.” - Booklist