Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát: Cuộc chiến vì tương lai loài người ở biên giới mới của quyền lực

Có một thời chúng ta tìm kiếm Google, giờ thì Google tìm kiếm chúng ta. Có một thời chúng ta nghĩ những gì các nền tảng số cung cấp là miễn phí, giờ thì các nền tảng số xem chúng ta là món hàng miễn phí. Việc thu thập và phân tích dữ liệu đang làm thay đổi những cách thức hoạt động của nền kinh tế. Song những sự thay đổi này có cơ bản đến mức dẫn tới việc hình thành một hình thức tư bản mới - Chủ nghĩa tư bản giám sát hay không? Nếu các hành vi của con người ngày càng minh bạch hơn thì niềm tin có ý nghĩa ra sao, liệu nó có còn cần thiết hay không? Những cá nhân có phải chỉ là thứ yếu của cỗ máy kỹ thuật số, là đối tượng của các cơ chế thưởng phạt mới theo quy luật của kinh tế tư bản tư nhân hay không? Sự gắn kết xã hội sẽ bị ảnh hưởng như thế nào khi mà con người là lực lượng lao động trở nên bị dư thừa trong khi dữ liệu của họ tiếp tục được sử dụng như một nguồn lợi béo bở trong những thị trường mới, những thị trường kinh doanh trên dự báo về hành vi của con người như thế nào? Chúng ta có thể kiểm soát những gì mình chưa hiểu hay không? Tất cả câu trả lời sẽ dần được hé mở trong cuốn sách Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát: Cuộc chiến vì tương lai loài người ở biên giới mới của quyền lực của tác giả Shoshana Zuboff - Giáo sư Đại học Harvard, nhà tâm lý xã hội học và nhà triết học.

Cuốn sách Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát: Cuộc chiến vì tương lai loài người ở biên giới mới của quyền lực  do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật ấn hành

Cuốn sách lấy các công ty công nghệ khổng lồ đại diện tiêu biểu của chủ nghĩa tư bản giám sát là ba tập đoàn hùng mạnh Google, Facebook và Microsoft làm trung tâm phân tích, nhằm tổng hợp thông tin để giúp người đọc thấu hiểu được các khía cạnh chưa từng có của hoạt động tư bản giám sát và mức độ nghiêm trọng cũng như những hậu quả của chúng đối với cuộc sống cá nhân, xã hội, nền dân chủ và nền văn minh thông tin mới nổi. Bằng chứng và lý luận được nêu lên trong cuốn sách cho thấy chủ nghĩa tư bản giám sát là một thế lực không tốt, được thúc đẩy bởi các mệnh lệnh kinh tế mới vốn phớt lờ các chuẩn mực xã hội và vô hiệu hóa các quyền cơ bản đi kèm với quyền tự chủ cá nhân mà một xã hội dân chủ rất cần có. Ngoài chương đầu có chức năng dẫn nhập và chương cuối có chức năng như một đoạn kết, cuốn sách được kết cấu thành 4 phần. Phần I gồm 5 chương, đề cập đến nền tảng chủ nghĩa tư bản giám sát: nguồn gốc và sự phát triển ban đầu của chủ nghĩa tư bản giám sát tại Google. Phần II gồm 5 chương, theo dõi sự di chuyển của chủ nghĩa tư bản giám sát từ môi trường trực tuyến sang thế giới thực, một hậu quả của sự cạnh tranh cho các sản phẩm dự đoán có mức độ chính xác gần như hoàn hảo. Phần III gồm 6 chương, xem xét và phân tích quyền lực công cụ cho một giai đoạn hiện đại thứ ba. Phần Kết luận phác họa chủ nghĩa tư bản giám sát như là một cuộc đảo chính từ bên trên: không phải là một cuộc lật đổ nhà nước mà là một cuộc lật đổ chủ quyền của người dân. Nội dung cuốn sách như cất lên tiếng nói, gọi tên mối đe dọa với mong muốn đóng góp vào những nỗ lực chung nhằm đánh bại chủ nghĩa tư bản giám sát, đòi lại tư cách “ngôi nhà của loài người” của tương lai kỹ thuật số từ tay chủ nghĩa tư bản giám sát. Đây là cuốn sách đáng đọc với tất cả mọi người, là một công trình nghiên cứu sâu sắc về một trong những vấn đề cấp bách nhất của thời đại chúng ta - thời đại kỹ thuật số.

Trích Những lời khen tặng dành cho Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát

“Ngay từ trang đầu tiên, tôi đã bị cuốn theo một mệnh lệnh to lớn: tất cả mọi người cần phải đọc cuốn sách này để tự bảo vệ mình trong thời đại kỹ thuật số. Với sự sáng suốt và tinh thần can đảm to lớn, Zuboff cho thấy trí óc của chúng ta không chỉ đang bị khai thác để lấy dữ liệu như thế nào mà còn đang bị biến đổi nhanh và triệt để như thế nào trong quá trình đó. Tất cả đã muộn và chúng ta đã đánh mất quá nhiều - nhưng khi đọc qua những trang sách rất cần thiết này, chúng ta vẫn còn hy vọng tìm được lối thoát”

- Naomi Klein, tác giả các cuốn sách This Changes Everything và No Logo, và Chủ tịch Glori Steinem về nghiên cứu truyền thông, văn hóa và nữ quyền tại Đại học Rutgers

“Trong tương lai, nếu con người vẫn còn đọc sách, họ sẽ xem đây là nghiên cứu kinh điển về việc mọi thứ sẽ thay đổi thế nào. Kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản giám sát là một kiệt tác cho thấy bản chất của xã hội thế kỷ XXI và đưa ra một cảnh báo nghiêm túc về sự phát triển chệch hướng của công nghệ mà chúng ta đã liều lĩnh phớt lờ. Bằng cách nào đó Shoshana Zuboff đã trốn thoát khỏi bể cá nơi tất cả chúng ta hiện đang sống và giới thiệu cho chúng ta khái niệm về nước. Một tác phẩm sắc sảo về mặt trí tuệ, đây cũng là một cuốn sách rất nhân đạo viết về thứ đang trở thành, như nó vẫn liên tục cảnh báo, một kỷ nguyên vô nhân đạo đến nguy hiểm”

- Kevin Werbach, Trường Wharton, Đại học Pennsylvania, và tác giả sách The Blockchain and the New Architecture of Trust