Học Văn Tự Hán Trên Cơ Sở Tầm Nguyên Bộ Thủ (Nguyễn Thị Thanh Chung)

Chữ Hán được người Việt Nam tiếp thu và sử dụng làm chữ viết chính thức trong nhiều thế kỉ. Được người Việt Nam sử dụng để ghi chép lịch sử, địa lí, văn hóa, phong tục,… và dùng trong khoa cử, chữ Hán là văn tự có ý nghĩa quan trọng đối với quá trình phát triển văn hóa của nước ta thời trung đại.

Học văn tự Hán trên cơ sở tầm nguyên bộ thủ được biên soạn nhằm góp phần bổ khuyết mảng tư liệu về tầm nguyên bộ thủ và định hướng học chữ Hán gắn với bộ thủ và tri thức tầm nguyên ở Việt Nam. Công trình gồm ba phần chính:

Phần một giới thuyết về chữ Hán ở Trung Quốc, quá trình truyền bá và tiếp thu chữ Hán ở Việt Namđặc điểm chữ Hán ở Việt Nam trên các phương diện hình thể, âm đọc, ý nghĩa. Đồng thời, những điều kiện thuận lợi và khó khăn trong học tập văn tự Hán được phân tích, từ đó đề xuất một số phương thức học tập văn tự Hánđặc điểm chữ Hán ở Việt Nam trên các phương diện hình thể, âm đọc, ý nghĩa. Đồng thời, những điều kiện thuận lợi và khó khăn trong học tập văn tự Hán được phân tích, từ đó đề xuất một số phương thức học tập văn tự Hán.

Phần hai tầm nguyên bộ thủ, trong đó, các bộ thủ được giải thích theo các phép tạo chữ như tượng hình, chỉ sự, hội ý, hình thanh. Một số bộ thủ được phân tích diễn biến hình thể văn tự gồm Giáp cốt văn, Kim văn, Triện văn, Lệ thư, Khải thư. Một số bộ thủ được giới thiệu những cách phân tích khác nhau và phân tích cấu tạo chữ dị thể, chữ giản thể. Ý nghĩa của bộ thủ được xác định và được hiện thực hoá trong từ, cụm từ, câu minh chứng.

Phần ba xây dựng hệ thống bài tập gồm nhiều dạng bài về văn tự, từ ngữ, văn bản theo ngguyên tắc lấy trọng tâm luyện tập các kĩ năng tìm hiểu bộ thủ và vận dụng tri thức về bộ thủ trong tìm hiểu chữ Hán, văn bản bằng chữ Hán.

Phần Phụ lục gồm hệ thống thành ngữ (Phụ lục 1), bảng tra 214 bộ thủ theo số nét (Phụ lục 2), bảng tra 214 bộ thủ theo âm đọc (Phụ lục 3), bảng tra hình ảnh văn bản, văn tự (Phụ lục 4). Các phụ lục hỗ trợ người học tra cứu bộ thủ theo các cách khác nhau và mở rộng hệ thống thành ngữ, qua đó nâng cao hiệu quả sử dụng sách.

Chúng tôi hi vọng công trình Học văn tự Hán trên cơ sở tầm nguyên bộ thủ sẽ trở thành tài liệu học tập hữu ích, hỗ trợ sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh các chuyên ngành Hán Nôm, Ngữ văn, Ngôn ngữ nâng cao tri thức và rèn luyện kĩ năng học văn tự Hán. Sinh viên khoa Ngữ văn (Trường Đại học Sư phạm Hà Nội) có thể kết hợp cuốn sách này cùng giáo trình và tài liệu tham khảo của các học phần như Cơ sở ngôn ngữ văn tự Hán Nôm và văn bản Hán văn Trung Hoa, Minh giải văn bản Hán văn Việt Nam. Khi tri thức về văn tự Hán được lĩnh hội hiệu quả và kĩ năng học tập trở nên thành thục, người học có thể vận dụng những tri thức, kĩ năng vào công việc một cách linh hoạt, sinh động và ý nghĩa hơn.