Combo Những Lá Thư Gửi Tân Bộ trưởng Giáo Dục + Những Lá Thư Gửi Nhà Cải Cách Giáo Dục Trẻ + Sư Phạm Khai Phóng - GS. Fernando M. Reimers, Frederick M. Hess, Giản Tư Trung

1. Những Lá Thư Gửi Tân Bộ trưởng Giáo Dục

Thay đổi để giáo dục trở nên có ý nghĩa hơn là một “bài toán hại não” mà không tồn tại một lời giải đơn giản nào. Do đó, điều quan trọng là phải tăng cường học hỏi càng nhiều càng tốt từ những người đã từng có kinh nghiệm thực tiễn đối mặt với những nhiệm vụ tương tự.

Những lá thư gửi tân Bộ trưởng Giáo dục là bản tư liệu quý giá, giới thiệu 18 lá thư của các nhà lãnh đạo giáo dục cao cấp (nguyên Bộ trưởng, Thứ trưởng, Cố vấn cấp cao,…) của 18 quốc gia gửi tới những người kế nhiệm. 

Nằm trong dự án ‘Tủ sách giáo dục’ hợp tác giữa VNIES và ETS, phiên bản tiếng Việt của cuốn sách được phát hành toàn quốc vào tháng 7/2021. Mời bạn đọc cùng khám phá!

NỘI DUNG CUỐN SÁCH NÀY CÓ GÌ HẤP DẪN?

Cuốn sách là kết quả của Sáng kiến Đổi mới Giáo dục Toàn cầu (Global Education Innovation Initiative), một dự án hợp tác nghiên cứu ứng dụng nhằm mở rộng tri thức và hiểu biết để thúc đẩy việc cải thiện nền giáo dục công với mục đích trang bị cho tất cả học sinh đầy đủ năng lực cần thiết để gia nhập và đóng góp vào một thế giới chung đang thay đổi vô cùng nhanh chóng. Đây là một hạt mầm trân quý để nuôi dưỡng những tinh thần vì giáo dục cho một quan chức, một nhà quản lý giáo dục, một giáo viên, phụ huynh, hay các nhà giáo dục tương lai. 

“Tôi rất vui mừng khi biết cuốn sách Những lá thư gửi tân Bộ trưởng Giáo dục được xuất bản bằng tiếng Việt và muốn gửi lời cảm ơn tới GS. Lê Anh Vinh vì đã quan tâm và ủng hộ để giúp dự án thành hiện thực. Tôi được biết Việt Nam là một quốc gia rất coi trọng giáo dục và có quyết tâm vững chắc trong việc không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học. Với mong muốn đẩy mạnh tốc độ phát triển giáo dục, Việt nam đã mở cửa với thế giới để tiếp thu và trao đổi về cách thức cải tổ lĩnh vực quan trọng này. Những trao đổi như vậy hình thành nên nền móng của chuyên ngành giáo dục so sánh, và cũng là căn cơ cho những bước tiến vượt bậc của giáo dục trong vòng một vài thập kỷ vừa qua.”— GS. Fernando M. Reimers

2. Những Lá Thư Gửi Nhà Cải Cách Giáo Dục Trẻ

Lấy cảm hứng từ các cuộc trao đổi và quá trình làm việc với những nhà cải cách giáo dục trẻ tương lai trong nhiều năm hoạt động ở lĩnh vực này, cuốn sách là một số suy nghĩ của tác giả về thực trạng của cải cách giáo dục cũng như những “lời khuyên” dành cho người trong cuộc. Theo chia sẻ của người viết, cuốn sách nhằm hỗ trợ những nhà cải cách gặp “một số tình huống khó xử chung” như tính chính trị trong cải cách, việc làm thế nào để các chính sách hoạt động như dự kiến, hay việc mất kiên nhẫn trước những phản đối hoặc trở ngại…  Độc giả có thể không tìm thấy những lời khuyên cụ thể về chính sách nào là nên thực hiện hay thực hiện ra sao, nhưng các phân tích của tác giả sẽ giúp khai thông về cách tư duy, cách tiếp cận chung, vốn cần thiết cho bất cứ nhà cải cách trong bất kỳ lĩnh vực nào. 

Dù khai thác thực tế của nền giáo dục Mỹ, nhưng không ít phần trong những nội dung đưa ra cũng là vấn đề nổi cộm hoặc cần chú ý đối với những nhà cải cách giáo dục nói chung, trong đó bao gồm: 

• Vai trò của “người nói” và “người làm” 

• Những vấn đề của bộ máy quan liêu 

• Giá trị của việc trao đổi với những người bất đồng quan điểm

• Vai trò của gia đình và nhà trường 

• Vai trò của số liệu, nghiên cứu 

• Những lưu ý đối với truyền thông  

CUỐN SÁCH NÀY CÓ GÌ ĐẶC BIỆT

• Cách truyền đạt dựa trên hình thức “thư gửi” nên nội dung không “đao to búa lớn” mà nhẹ nhàng, chân thành. 

• Đúc kết từ hàng chục năm kinh nghiệm với tư cách nhà giáo dục, chuyên gia chính sách và một bậc phụ huynh nên các bài học/lời nhắn gửi không sáo rỗng, lý thuyết mà thực tế, dễ hiểu. 

TÁC GIẢ LÀ AI?

Frederick M. Hess là nhà giáo dục, nhà khoa học chính trị và tác giả người Mỹ. Ông là Giám đốc nghiên cứu chính sách giáo dục tại Viện Doanh nghiệp Mỹ. Với hiểu biết và kinh nghiệm từ 25 năm làm việc trong lĩnh vực cải cách trường học, Hess là tiếng nói đi đầu ở nhiều chương trình quan trọng của giáo dục Mỹ. Tạp chí Ed Magazine của trường Cao học Harvard từng tôn vinh ông là một trong những chuyên gia về chính sách giáo dục “có ảnh hưởng và được tôn trọng nhất” nước Mỹ. 

Ngoài blog của mình là “Rick Hess Straight Up”, Hess còn đóng góp bài viết thường xuyên cho Forbes và The Hill, là tổng biên tập của Education Next. Các cuốn sách khác của ông gồm: Spinning Wheels, Cage-Busting Leadership, A Search for Common Ground

CHUYÊN GIA ĐÁNH GIÁ THẾ NÀO VỀ CUỐN SÁCH NÀY?

“Bất kể quan điểm và xu hướng chính trị ra sao, độc giả đều sẽ học được nhiều điều về cải cách trong cuốn sách quan trọng này. Nó kích thích suy nghĩ sâu sắc và chắc chắn sẽ khơi dậy những cuộc trò chuyện hiệu quả với những người khác cũng quan tâm đến một loạt các nhiệm vụ cải thiện trường học. Hess đưa ra một loạt các ý tưởng và chiến lược chính sách ấn tượng.” 
- Shaun R. Harper, Clifford và Betty Allen, giáo sư, Trường Giáo dục Rossier, Đại học Nam California

“Đây sẽ là nguồn thông tin quan trọng và là động lực cho các thế hệ học giả-nhà hoạt động kế cận trong lĩnh vực giáo dục.” 
- Sara Goldrick-Rab, tác giả cuốn Paying the Price, giáo sư chuyên ngành chính sách giáo dục đại học, Đại học Temple

“Hess đưa ra quan điểm cá nhân về cải cách và đề xuất sự cộng tác nhiều hơn trên phạm vi chính trị và xem xét kỹ lưỡng về việc nên cải cách ‘như thế nào’ chứ không phải cải cách ‘cái gì’. Tôi thấy Những lá thư gửi nhà cải cách giáo dục trẻ là một trong những cuốn sách hay nhất của năm.” 
- Larry Cuban, giáo sư danh dự chuyên ngành giáo dục, Đại học Stanford

MỘT SỐ ĐOẠN TRÍCH HAY TRONG SÁCH
“… mục đích của tôi là chia sẻ một số lời khuyên liên quan đến cách nghĩ về cải cách trường học. Qua những bức thư trong sách, tôi hy vọng bạn có thể học được từ những vấp ngã, ức chế và sự thức tỉnh của tôi. Và tin tôi đi, tôi đã học được nhiều từ các lỗi lầm đã mắc phải của mình.”

“Tôi nhận thấy những nhà cải cách trẻ phải vật lộn với một số tình huống khó xử chung. Họ gặp khó khăn với tính chính trị trong cải cách, với việc làm thế nào để đảm bảo rằng các chính sách hoạt động như dự kiến, hay với các tác động mang tính dân chủ của hoạt động từ thiện lớn và việc lựa chọn trường học. Họ quan tâm đến việc tìm ra “những gì hiệu quả” và có thể không kiên nhẫn trước sự phản đối hoặc các trở ngại. Những nội dung trong cuốn sách nhằm mục đích hỗ trợ cho tất cả những điều này.” 

3. Sư Phạm Khai Phóng

“SƯ PHẠM KHAI PHÓNG - THẾ GIỚI, VIỆT NAM & TÔI” là cuốn sách do Nhà giáo dục, Tiến sĩ Giản Tư Trung dày công thực hiện trong suốt nhiều năm, với sự trợ giúp của các cộng sự ở Viện Giáo Dục IRED.

Cuốn sách vừa chia sẻ mô hình giáo dục của tác giả, vừa tổng hợp những phương pháp sư phạm từ cổ chí kim, từ Đông sang Tây, từ thế giới đến Việt Nam, từ triết lý đến chính sách, từ nguyên lý đến phương pháp, từ đó mỗi người có thể tự hình thành nên một phương pháp sư phạm hiệu quả hơn và nhân văn hơn cho riêng mình trong mọi bối cảnh giáo dục; góp phần thúc đẩy sự tiến bộ trên phương diện “Phương pháp Sư phạm” và giúp các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh có thêm góc nhìn để làm công việc giảng dạy của mình tốt hơn.

Tác giả tin rằng, trở thành người giỏi hay người tốt có thể là điều vô cùng khó, nhưng ai cũng có thể trở thành người giỏi hơn hay tốt hơn, nếu mình muốn. Và cụ thể trong lĩnh vực giáo dục cũng vậy, ai cũng có thể trở thành một người thầy tốt hơn, chỉ cần mình đủ muốn.

Dẫu biết rằng, nhà trường, thầy cô và phụ huynh dù có rất nhiều cố gắng cũng gặp phải rất nhiều khó khăn trong quá trình chuyển đổi chính mình; do vậy chúng ta không nên có tham vọng biến tất cả nhà trường, thầy cô, phụ huynh trở thành những hình mẫu hoàn hảo hay thay đổi hoàn toàn, để rồi chúng ta có thể cảm thấy thất vọng hay tuyệt vọng trong những nỗ lực của mình.

Nhưng sẽ luôn khả thi khi mỗi nhà trường, mỗi thầy cô hay mỗi bậc cha mẹ chúng ta có thể giảng dạy tốt hơn so với chính mình của ngày hôm qua, và liên tục nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc cải tiến phương pháp giảng dạy của mình theo hướng ngày một nhân văn hơn và hiệu quả hơn.

Đọc cuốn sách này, chúng ta sẽ cùng nhau du hành trong một chuyến đi của không gian và thời gian, từ nhìn ra thế giới, nhìn về Việt Nam, rồi nhìn lại chính mình; từ soi lại quá khứ, nhìn vào hiện tại và hướng tới tương lai để có thể vạch ra một “con đường sư phạm” phù hợp cho chính mình, cho ngôi trường mình và cho giáo dục của xứ sở mình trong bối cảnh mới.

“Sợi chỉ đỏ” xuyên suốt của cuốn sách này là tư tưởng cốt lõi: “Dạy chính là giúp người khác học”, và “Khai phóng chính là khai mở tâm trí và giải phóng tiềm năng con người”. Vậy nên, người dạy sẽ “giúp người khác học” thế nào để họ có thể biết cách “Tự lực Khai phóng” bản thân, có thể “Tự lực Khai mở Tâm trí và Giải phóng Tiềm năng” của chính mình suốt đời.

Với “Sư phạm Khai phóng - Thế giới, Việt Nam & Tôi”, chữ “Tôi” trong tựa sách chính là những ai đang nỗ lực trên hành trình dạy trò, dạy con và dạy mình. Cuốn sách này gợi mở một phương pháp luận để mỗi nhà trường, mỗi thầy cô và mỗi bậc phụ huynh có thể tham khảo và tự mình đưa ra triết lý giáo dục của mình để “dạy trò”, “dạy con” và cả tự “dạy mình”.

Trong sự học thời nay, tác giả cho rằng, học để biết nhiều là điều vô cùng đáng quý, nhưng đáng quý hơn là ta sẽ làm được gì và sẽ sống thế nào với những điều mình biết. Do vậy, đưa những gì mình biết (về giáo dục và sư phạm) vào cuộc sống (thực tế giảng dạy) mới là bước ngoặt thật sự trong sự học của các thầy cô giáo, của các bậc cha mẹ và những người làm giáo dục.