Combo 4 Cuốn Thân Phận Con Người Trong Thế Giới Hiện Đại + Mục Đích Của Sáng Tạo + Ý Nghĩa Của Lịch Sử + Triết Học Của Tự Do - Nicolai Alexandrovich Berdyaev

1. Thân Phận Con Người Trong Thế Giới Hiện Đại - Nikolai A. Berdyaev

Quả thực chưa bao giờ sự xung khắc giữa con người với lịch sử hay giữa lịch sử với chính lịch sử lại bỏng gắt như trong thời chúng ta. Con người không còn sức tự vệ trước những biến thiên lịch sử, cũng chưa bao giờ bị cuốn vào rồi xay nghiến thảm thương đến vậy trong cái trào lưu khách thể hóa lẫn xã hội hóa này. Như thế là không cá nhân nào trong xã hội chúng ta thoát khỏi cái vòng oan nghiệt của sự kiện lịch sử, làm gì có cộng đồng nào giành lấy biệt lệ hay đón săn định mệnh lịch sử? Cá nhân phải đối diện nguy cơ mất sạch sản nghiệp, không còn thú vui riêng nào nữa, và càng chẳng còn đâu sự tự do tinh thần cùng ý thức sáng tạo. Y chính thức bị cuốn vào một tập thể khổng lồ và vâng phục những mệnh lệnh bất nhân, vô đạo đức. Cá nhân phải phụng hiến vô điều kiện cho những kiến chế như xã hội, giai cấp, chủng tộc, chính phủ và quốc gia.

Cuốn sách “Thân phận của con người trong thế giới hiện đại”  có mục đích  giới thiệu những bài viết quan trọng nhất của Berdyaev, trong đó tác giả phát triển các chủ đề về chủ nghĩa nhân văn và tự do, ý nghĩa của lịch sử và thân phận của giới trí thức, đồng thời cũng  gợi  ra  những  phương  cách  khả  dĩ  để  thoát khỏi  cuộc  khủng  hoảng  toàn  cầu  của  nhân  loại. Cuốn  sách  được  viết  bằng  văn  phong  đơn  giản nhưng  giàu  hình  tượng,  chúng  tôi  tin  rằng  cuốn sách này sẽ được đông đảo độc giả quan tâm.

2. Mục Đích Của Sáng Tạo - Nikolai Berdyaev

Tinh thần loài người đang bị cầm tù. Tôi gọi nhà tù này là “thế gian”, là thực tại, là tất yếu thế gian ... Con đường chân chính là con đường giải phóng tinh thần khỏi “ thế gian ” , giải phóng tinh thần loài người khỏi cảnh làm tù nhân cho tất yếu ... Tự do thoát khỏi những ràng buộc với “thế gian” và khỏi những thích ứng kiểu cơ hội với “thế gian” là thành quả vĩ đại của tinh thần. Lối thoát khỏi nô lệ đến với tự do , khỏi thù địch của thế gian đến với tình yêu của thế giới là con đường chiến thắng tội lỗi, chiến thắng bản tính thấp hèn.

Hành vi sáng tạo luôn là giải phóng và vượt bỏ. Nó bao hàm trải nghiệm về sức mạnh. Phát hiện ra hành vi sáng tạo này không phải là tiếng thét đau đớn, nỗi khổ đau thụ động, không phải là thổ lộ trữ tình. Sợ hãi, đau đớn, bạc nhược, cái chết cần phải bị sáng tạo khuất phục. Sáng tạo thực chất là lối thoát, là kết cục, là chiến thắng.

Chỉ người nào trải nghiệm toàn bộ thế gian và tất cả những gì thuộc về thế gian, chỉ người nào chiến thắng khát vọng vị ngã tự cứu độ và phản tư vị kỷ đối với sức mạnh của mình, chỉ người nào giải phóng mình khỏi những cái biệt lập và chia rẽ, thì người đó mới trở thành người sáng tạo và có nhân cách.

Chỉ giải phóng con người khỏi bản thân mới đưa con người đến với bản thân. Con đường sáng tạo là con đường hy sinh và đau khổ, song nó luôn là giải phóng khỏi mọi u sầu.

N. Berdyaev

3. Ý nghĩa của lịch sử: Trải nghiệm triết học số phận con người - Nikolay Berdyaev

“Lịch sử và tất cả những gì mang tính lịch sử theo bản chất của nó là như sau: chẳng có thực hiện hoàn hảo nào trong dòng chảy thời gian là khả dĩ. Thế nhưng cái trải nghiệm khai mở ra trong số phận lịch sử có một ý nghĩa sâu sắc và nằm bên ngoài sự thực hiện và hiện thực hóa; nó khai mở ra ở ngoài phạm vi lịch sử. Thất bại ở thế giới bên này vốn đập vào mắt chúng ta thật đau đớn và làm chúng ta sửng sốt ở trong phạm vi thời gian lịch sử, ở trong giới hạn thực tại trần thế mang tính thời gian, [thất bại ấy] không có nghĩa là một thất bại tận cùng nào đó ở thế giới bên kia, mà chỉ chứng tỏ rằng con người và nhân loại ở trong các số phận của mình được hiệu triệu hiện thực hóa các tiềm năng của mình ở mức cao nhất, vượt cao hơn vô cùng tất cả những hiện thực hóa mà con người đang cố đạt tới ở trong đời sống lịch sử của mình”.

TÁC PHẨM

Tác phẩm Ý nghĩa của lịch sử - Trải nghiệm triết học số phận con người của triết gia Nga N. Berdyaev trình bày một cách nhìn lịch sử nhân loại từ quan điểm của một triết gia Kitô giáo. Những tiền đề siêu hình học cho cách tiếp cận của ông mang đậm tinh thần của Kitô giáo nên rất có thể những người vô thần sẽ không thể tiếp thu được, và sẽ xem các tiên đề ấy như những điều huyền hoặc. Nhưng nếu vì vậy mà đóng cuốn sách lại không thèm đọc tiếp, thì sẽ mất đi cơ hội suy tưởng trầm tư những kiến giải sâu sắc của ông về quá trình lịch sử của nhân loại. Vào thế kỉ XVII giới trí thức châu Âu cũng đã từng gạt bỏ học thuyết cơ học của Newton suốt trong 70 năm chắc cũng vì lí do tương tự: tiền đề động lực học của Newton cho rằng vật thể chuyển động tuân theo phương trình toán học hẳn cũng đã bị coi là huyền hoặc! Dần dà rồi cũng có những người tò mò muốn kiểm chứng lí thuyết Newton và họ đều phải kinh ngạc về sự trùng khớp giữa lí thuyết và thực nghiệm. Những người có đầu óc thực dụng bắt đầu sử dụng cơ học của Newton như phương tiện cho những phát minh công nghệ. Họ đã tạo ra các máy móc với kết quả là sự ra đời của hệ thống sản xuất công nghiệp. Khoa học vật lí dần dần trở thành đức tin của mọi người, và các môn khoa học khác đều được xây dựng theo khuôn mẫu đó. Khoa học được sùng bái như chân lí và người ta lấy khoa học đối lập với tôn giáo. Trải nghiệm này gợi ý rằng, người ta nên đọc các kiến giải của Berdyaev và đối chiếu với những sự kiện lịch sử đã biết, để xem chúng có khớp nối được với nhau không.

4. Triết Học Của Tự Do - Nicolai Alexandrovich Berdyaev

"Triết học của tự do" ở đây không có nghĩa là nghiên cứu vấn đề về tự do như một trong các vấn đề của triết học, tự do ở đây không có nghĩa là khách thể. Triết học của tự do ở đây có nghĩa là triết học của những người tự do, là triết học xuất phát từ tự do, trái ngược với triết học của nô lệ, với triết học xuất phát từ tính tất yếu, tự do có nghĩa là trạng thái của chủ thể đang triết lí. 

"Triết học của tự do" là triết học tôn giáo, là triết học trực giác, là triết học của những người con đẻ, chứ không phải là triết học của lũ con nuôi. Kim chỉ nam của cuốn sách này xuất phát từ tự do ngay từ đầu, chứ không dẫn tới tự do ở cuối. Không nên rút tự do ra từ bất kì cái gì, tự do chỉ có thể hiện diện ngay từ đầu ở trong nó. Cũng không nên rút ra sự thật về Chúa, nó mở ra trong ánh chớp, nó được đem lại toàn bộ trong Mặc khải. Niềm tin bất di bất dịch, không lay chuyển rằng, sự thật được đem lại trong trực giác thần bí, rằng không nên tiến lên, không nên vươn xa nếu không có điểm tựa là thành trì của Chúa, không có sự trợ giúp là hồng ân, khi bị bỏ rơi và cô độc, bị chia cắt với linh hồn thế gian, niềm tin này quy định cách thức trình bày cuốn sách này. 

Cuốn sách này chủ ý sử dụng phương pháp xuất phát, chứ không phải phương pháp đi đến, xuất phát từ những gì đã được Mặc khải, đã nhìn thấy như ánh sáng, chứ không phải đi đến cái vẫn chưa được Mặc khải, chưa nhìn thấy và chìm đắm vào bóng tối. 

Mọi nhà tư tưởng thần bí đều đi theo con đường này; ví dụ, người có tinh thần gần gũi với tôi là Franc Baader đã đi như vậy. Triết học Kitô giáo, hay thần trí luận (теософия), trong cuốn sách này không đặt kì vọng vào “tính khoa học” mà vào tính chân thực. Kì vọng này có cơ sở của nó là sự thật không phải do tôi bịa đặt và khám phá ra, vì tôi truyền bá Kitô giáo. Tính khoa học không phải là tiêu chí duy nhất, tiêu chí tối hậu về tính chân thực.

Về Triết Gia Nicolai Alexandrovich Berdyaev

Sinh (1874 – 1948) là triết gia Nga nổi tiếng của thế kỷ XX. Năm 1922 ông cùng nhiều trí thức và những người hoạt động văn hóa nổi tiếng khác bị trục xuất khỏi nước Nga xô viết. Sau khi bị trục xuất ông sống ở Đức rồi định cư ở Pháp.

Ông cùng với S.L.Frank và S.L.Bulgakov là những người đặt cơ sở cho sự phục hưng nên triết học tôn giáo Nga. Ông đã xây dựng triết học về bản diện cá nhân và tự do trong tinh thần của chủ nghĩa hiện sinh. N.A. Berdyaev được xem là người có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của chủ nghĩa hiện sinh Pháp. Ông mất năm 1948 tại ngoại ô Paris ngay trên bàn làm việc.