Combo (3 Cuốn Sách) Tìm Hiểu Văn Hóa La Mã + Tìm Hiểu Văn Hóa Ả Rập + Tìm Hiểu Văn Hóa Ấn Độ (Nguyên Đăng)

1. Tìm Hiểu Văn Hóa La Mã - Nguyên Đăng

Sơ lược lịch sử địa lý

La Mã (Roma) là tên một quốc gia cổ đại mà nơi phát nguyên là ở bán đảo Ý. Bán đảo Ý dài và hẹp ở Nam Âu, vươn ra Địa Trung Hải, diện tích khoảng 300.000 km2. Phía Bắc là dãy Anpơ ngăn cách với châu Âu, ba mặt còn lại là biển, phía Nam là đảo Xixin, phía Tây là đảo Coocxơ và đảo Xacđennhơ.

Bán đảo Ý có những điều kiện thuận lợi để hình thành và phát triển một nền văn minh: những đồng bằng phì nhiêu bên sông Pô, Trung Ý và đảo Xixin cùng với khí hậu ấm áp mưa nhiều; bán đảo Ý cũng là nơi có lượng khoảng sản phong phú như đồng chì, sắt. Ở miền Nam có nhiều đồng cỏ rộng lớn thuận tiện cho việc phát triển nghề nông và chăn nuôi gia súc. Ở phía Tây và Nam, bờ biển có nhiều cảng, tàu bè ra vào dễ dàng, thuận lợi cho giao thông, buôn bán và giao lưu với các nền văn minh khác trong vùng.

Bán đảo Ý là nơi có con người cư trú khá sớm. Từ trước thiên niên kỷ II TCN, người Ligua đã vượt qua dãy Anpơ tràn vào các vùng Campanium, Latium và Borutium để định cư. Cuối thiên niên kỷ II TCN, người châu Âu từ phía Bắc tràn xuống tạo nên cộng đồng người Âu trên bán đảo này gọi chung là người Italiôt. Người Italiôt sống ở vùng Latium gọi là người Latinh.

Khoảng thế kỷ X TCN, người Êtøruxcơ từ Tiểu Á thiên di sang, sống chủ yếu ở vùng giữa sông Acnở và Tibrơ. Khoảng thế kỷ VIII TCN, người Hy Lạp di cư đến miền Nam Ý và thiết lập ở đây nhiều thành bang; nhờ vậy, văn minh Hy Lạp được truyền bá trên toàn bán đảo Ý. Cuối cùng là người Xentơ ở phía Bắc dãy Anpơ cũng thiên di xuống, định cư ở phía Bắc bán đảo Ý và vùng đồng bằng sông Pô.

Như vậy từ thiên niên kỷ I TCN, dân cư trên bán đảo này gồm chủ yếu 4 tộc người: Người Galia, người Êtơruxcơ, người Italiôt và người Hy Lạp. Trong 4 nhóm tộc người này, người Latinh (Italiôt) là tộc người giữ vai trò quan trọng nhất trong việc hình thành đế chế La Mã cổ đại sau này.

Lịch sử của La Mã được các nhà nghiên cứu chia ra thành ba thời kỳ chính như sau:

Thời kỳ từ thế kỷ thứ VIII đến hết thế kỷ thứ IV TCN. Thời kỳ này, xã hội La Mã còn manh mún, các chủ đất chưa thống nhất, có sự phân chia tranh giành ảnh hưởng và cân bằng lẫn nhau. Kinh tế dựa vào nông nghiệp là chính, lãnh thổ La Mã chủ yếu tập trung tại miền Nam Ý ngày nay.

Thời kỳ Cộng hòa La Mã, từ thế kỷ thứ IV đến thế kỷ thứ 1 TCN. Thời kỳ này hình thành nhà nước cộng hòa tại Roma, về sau ảnh hưởng rất lớn đến đường lối chính trị của nhiều quốc gia Tây phương.

Thời kỳ đế quốc La Mã, từ thế kỷ thứ 1 TCN đến năm 476 là thời kỳ phát triển rực rỡ, thời kỳ bành trướng lãnh thổ, đế quốc La Mã có lãnh thổ hầu như toàn bộ khu vực Địa Trung Hải. Lần lượt các vùng lãnh thổ như Hy Lạp, Tiểu Á, Xyri, Phenixie, Palextine và Ai Cập bị sáp nhập vào đế quốc La Mã. Từ thế kỷ thứ 1 đến thế kỷ thứ II, đế quốc La Mã phát triển cực thịnh, lãnh thổ rộng lớn, các đô thị của La Mã được xây dựng và còn lại cho đến ngày nay, như Londinium (London ngày nay), Lucdium (Lyon ngày nay), Köln, Strasburg (Vien). Từ thế kỷ thứ II, La Mã xảy ra nhiều sự tranh giành quyền lực và dần suy yếu. Đến thế kỷ thứ IV, nhiều cư dân bên ngoài xâm nhập và La Mã bị chia làm hai: Tây La Mã và Đông La Mã (gọi là đế chế Bidantium)....

(Trích "Vài nét về đất nước La Mã")

 2. Tìm Hiểu Văn Hóa Ấn Độ

Lịch sử, địa lý

Bán đảo Ấn Độ thuộc Nam Á gần như hình tam giác. Địa hình Ấn Độ là một phức hợp gồm dãy núi Himalaya, đồng bằng Ấn - Hằng với hai con sông Ấn (Indus), sông Hằng (Ganges) và vùng cao nguyên Deccan. Himalaya là dãy núi hùng vĩ nhất, nóc nhà của thế giới, trùng trùng điệp điệp suốt 2.600 km, trong đó có hơn 40 ngọn cao trên 7.000m. Đây chính là dãy núi như trường thành tự nhiên đã ban tặng cho đất nước này.

Biển rộng, núi cao là những chướng ngại tự nhiên đáng kể làm cho Ấn Độ trở thành một khu vực văn hóa tương đối riêng biệt, ở một chừng mực nào đó tách rời với thế giới bên ngoài. Ngoài những ảnh hưởng trên, núi rừng Himalaya còn có tác động lớn tới tư duy của người dân Ấn Độ. Ngay từ khi họ bắt đầu tư duy và mơ mộng, nhiều ngọn núi cao trong trí tưởng tượng của họ đã trở thành nơi cư ngụ của thần linh. Cũng chính trong những núi rừng Himalaya này, những trường học tu tập đã ra đời, nơi đây các thầy trò Upanishad thảo luận và tư duy về bí mật của nhân sinh, vũ trụ. Qua nhiều thế kỷ, Himalaya cũng là nơi ghi lại nhiều dấu chân của những con người từ bỏ cuộc sống trần tục để kiếm tìm và thực hiện khát vọng giải thoát. Himalaya dường như mãi mãi vẫn giữ sự xa cách, thâm nghiêm, mãi mãi là một miền thần bí siêu thực và khêu gợi tâm linh với người Ấn Độ. Con người càng trở nên nhỏ bé trước thiên nhiên hùng vĩ, bí ẩn, điều này khiến cho đời sống tâm linh Ấn Độ trở nên phức tạp, đa dạng vô cùng.

Đối với người Ấn, Himalaya là ngôi đền tự nhiên và những ngôi đền khác cũng đã xây theo hình ảnh của nó. Có thể khẳng định rằng những tư tưởng lớn của Ấn Độ đã nảy nở trong bối cảnh tĩnh mịch của núi rừng.

Ấn tượng về Himalaya có thể nói là rất đậm nét trong tâm thức người Ấn Độ, không chỉ là nơi ẩn thân tu hành của các bậc hiền triết, những tán rừng rậm nhiệt đới này còn dạy cho người Ấn Độ bài học về cuộc sống, về mối tương quan chặt chẽ giữa vũ trụ và con người. Đồng bằng Ấn - Hằng được thiên nhiên ưu đãi ban cho một hệ thống sông ngòi phong phú, có tới 7 dòng sông, có những dòng sông thuộc loại lớn nhất thế giới: Indus (sông Ấn), Ganga (sông Hằng). Từ lòng chảo của hai con sông này đã hình thành đồng bằng Ấn - Hằng vĩ đại, một trong những đồng bằng màu mỡ và rộng lớn nhất thế giới, hình thành cái nôi của một nền văn minh, văn hóa cổ xưa và rực rỡ nhất châu Á.

Ấn Độ gồm hai miền Nam Bắc, lấy dãy núi Vinđya làm ranh giới. Ấn Độ có hai con sông lớn là sông Ấn (Indus) và sông Hằng (Gange). Sông Ấn chia làm 5 nhánh nên đồng bằng lưu vực sông Ấn được gọi là vùng Pungiap (vùng Năm sông). Tên nước Ấn Độ được gọi theo tên con sông này. Sông Hằng ở phía Đông được coi là dòng sông thiêng. Thời cổ trung đại, Ấn Độ bao gồm cả các nước Pakixtan, Bănglađet và Nêpan ngày nay...

(Trích "Vài nét về đất nước Ấn Độ")

 3. Tìm Hiểu Văn Hóa Ả Rập

Điều kiện tự nhiên

Bán đảo Ả Rập là một cao nguyên khá cao, phần lớn đất đai là sa mạc khô cằn, hoang vắng và thảo nguyên khô cằn đang dần dần bị sa mạc hóa, nguồn nước hiếm vì quanh năm không có lấy một trận mưa.

Ả Rập là bán đảo lớn nhất thế giới ở Tây Á, tiếp giáp với châu Phi và nằm trên đường nối liền ba đại lục Âu-Phi-Á cả về mặt đường bộ cũng như đường thủy, có diện tích lớn hơn 1/4 châu Âu. Phía Tây của bán đảo này là Hồng Hải và vịnh Aqaba. Phía Đông Bắc là vịnh Oman, eo Hormuz và vịnh Ba Tư. Phía Đông Nam là biển Ả Rập.

Về mặt từ nguyên, Ả Rập có nghĩa là khô hạn, hoang hóa (chỉ vùng đất cùng cư dân), từ này do sử dụng lâu, nghĩa của nó ngày càng được mở rộng hơn, dần dần trở thành thuật ngữ: Ả Rậpia (bán đảo Ả Rập), Ả Rập (người Ả Rập), và al-Ả Rậpia (tiếng Ả Rập). Những người Ả Rập từ thời xa xưa đã gọi bán đảo này là Djazirat al-Ả Rập (tiếng Ả Rập có nghĩa là đảo của người Ả Rập), vì họ thấy vùng đất rộng lớn này tứ phía được bao quanh bởi biển và sông.

Trên cả bán đảo chỉ có vùng Yemen ở phía Tây Nam có nguồn nước phong phú, đất đai có thể trồng trọt được. Hơn nữa, nhờ nằm trên con đường buôn bán giữa Tây Á và Bắc Phi, nên Yemen có điều kiện phát triển về thương nghiệp. Vì vậy, từ thế kỷ X đến thế kỷ VI TCN, ở đây đã thành lập nhiều nhà nước cổ đại.

Ngoài Yemen, vùng Hejaz nằm dọc ven bờ biển Đỏ ở phía Tây bán đảo cũng tương đối phát triển. Vùng này từ xưa vốn là cầu nổi buôn bán giữa vùng Địa Trung Hải với phương Đông. Vì vậy, ở đây từ sớm đã xuất hiện một số thành phố, trong đó quan trọng nhất là Mecca và Yatørip.

Đầu thế kỷ VII, cư dân các thành phố này, vẫn đang sống thành từng thị tộc hoặc bộ lạc. Tuy nhiên, trong các bộ lạc đó sự phân hóa giai cấp đã hết sức rõ rệt. Tầng lớp quý tộc thị tộc trở thành những kẻ có nhiều đặc quyền và của cải. Ở trung tâm Mecca có một ngôi đền gọi là Kaba (nghĩa là “khối lập phương"), trong đó thờ nhiều tượng thần của các bộ lạc và đặc biệt có một phiến đá đen dài khoảng 20cm chung của các bộ lạc được coi là biểu tượng sùng bái.

Trừ Yemen và Hajaz, phần lớn đất đai còn lại là sa mạc và bãi cỏ, khí hậu khô, nguồn nước hiếm, vì vậy cư dân ở đây chủ yếu sống bằng nghề chăn nuôi, súc vật được nuôi nhiều nhất là dê và lạc đà. Tuy lạc hậu hơn hai vùng nói trên nhưng đến đầu thế kỷ VII ở đây cũng đã diễn ra sự phân hóa giàu nghèo...

Trích ("Vài nét về đất nước ả rập")