Cau Chuyện Khoa Học -  Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn

Tôi rất vui mừng khi bạn đọc chọn cuốn sách này. Đây là một cuốn sách mang tính kể chuyện. Cụ thể hơn là chuyện  khoa  học. Nói đến  khoa  học là nói đến những  khám  phá ngạc nhiên  và những  con người miệt  mài làm việc để phụng  sự đời. Nhưng  khoa  học cũng là chuyện  “cân, đo, đong,  đếm” và ý nghĩa  đằng sau của những  việc làm định lượng đó. Do đó, tôi chia những  câu  chuyện  trong  sách  thành 4  phần  chính: chuyện khám phá, chuyện con số, và chuyện “bếp núc”, chuyện nhà khoa học. Những câu chuyện được kể bằng một văn phong  mà tất cả bạn đọc trong  và ngoài khoa học đều có thể hiểu và cảm thấy thú vị.

   Có lẽ nói ra chắc bằng thừa,  nhưng  cũng cần nhắc lại ở đây rằng  ngày nay không  một  ai trong  xã hội có thể tồn tại mà không cần tiếp xúc với khoa học. Từ hơn 400  năm  qua,  khoa  học đã và đang  làm thay  đổi đời sống của con người và xã hội. Qua hơn 70 câu chuyện trong sách, bạn đọc sẽ biết cảm nhận  được những  tình tiết đằng sau những  khám  phá dẫn đến giải Nobel, và những  phát  hiện giúp cho chúng ta hiểu nhiều  hơn về thể  chất  và tinh  thần  của chính  chúng  ta. Các bạn  sẽ hiểu  hơn những  cơ chế kì diệu  giúp chúng  ta định  vị được đường  đi lối về, và hệ “điều hành”  suy nghĩ của chúng  ta trước những  trạng  thái  bất định.  Những  bất định được thể hiện qua xác suất cũng sẽ được trình bày để các bạn hiểu rõ hơn.

  Khoa học là một  trong  những  di sản quí báu nhất của văn hóa nhân  loại. Nếu chúng  ta hiểu  văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần  do con người sáng tạo ra và tích lũy qua quá trình tương tác giữa con người về tự nhiên,  thì khoa  học là một phần của văn hóa. Do đó, tôi cũng sẽ kể cho các bạn về lí lịch khoa học của những con vật gần gũi chúng ta như heo, gà, chuột, khỉ, cùng mối liên quan đến sự hiện diện của chúng và nguồn  gốc của nền văn minh  lúa nước Đông Nam Á. Các bạn  sẽ ngạc nhiên  khi biết nơi xuất phát của những con vật này là từ Đông Nam Á. Các bạn cũng sẽ biết Đức Phật đã nói gì về một hội chứng mà chúng ta gọi là “loãng xương” ngày nay. Tôi cũng không quên kể cho các bạn những  câu chuyện về các nhà khoa học lừng danh như Charles Darwin, Alexandre Yersin, Paul Erdos,  và một  số nhà  khoa  học khác đã đem  đến  cho chúng ta những phát minh cứu hàng triệu người.

  Một  số  câu  chuyện  trong  sách  đã  được  công  bố trên  các báo và tạp  chí phổ  thông  trong  hơn 10 năm qua. Nhân dịp này, tôi xin chân thành cảm ơn các báo Tuổi  Trẻ,  Người  lao  động,  Lao  động,  Sài  Gòn  Tiếp thị, VietNamNet, VnExpress, Sinh  viên  Việt Nam đã biên tập và phổ biến các bài viết của tôi đến bạn đọc. Dĩ nhiên,  nhân  vô thập  toàn, sai sót và thiếu sót trong sách chắc sẽ khó tránh khỏi. Nếu phát hiện sai sót, các bạn có thể báo cho tôi biết, để lần tái bản  được hoàn chỉnh hơn.

  Hiện nay, ở nước ta có dấu hiệu cho thấy khoa học đang có nguy cơ trở thành một môn học tẻ nhạt,  trừu tượng, và thoát  li khỏi cuộc sống hàng ngày. Theo một thống  kê được công bố trên  tờ Tuổi Trẻ vào tháng  12 năm 2004, chỉ có 25% sinh viên đại học ở nước ta có ý muốn theo đuổi sự nghiệp khoa học hay làm nghiên cứu khoa học. Có lẽ một phần vì tình trạng này mà hiệu suất khoa  học của nước ta, khi so sánh  với các nước trong vùng không mấy cao. Do đó, vấn đề đặt ra là chúng ta phải  tìm một  định  hướng để hấp  dẫn  và thu  hút  sinh viên. Tôi tin rằng những câu chuyện trong sách sẽ giúp cho các bạn yêu khoa học hơn, và là động cơ để các bạn dấn thân vào nghiên cứu khoa học.
 

Sydney, Mồng Một Tết Bính Thân

(8-2-2016)

Nguyễn Văn Tuấn