Bước Ra Thế Giới - Giáo Sư John Vu

Chúng ta đang sống trong thời kỳ chuyển tiếp giữa thời đại Công nghiệp và thời đại Thông tin. Qui tắc mới của phát triển kinh tế là tri thức và thông tin, chứ không còn dựa trên vốn, vật tư và lao động nữa. 

Việc dịch chuyển sang nền kinh tế dựa trên thông tin đặt ra những câu hỏi lớn cho một số nước. Họ sẽ tụt hậu, bị bỏ lại đằng sau, hay đây là cơ hội để nhảy vọt? Điều gì sẽ xảy ra cho lực lượng lao động kỹ năng thấp, những người quản lý cấp trung nếu việc làm của họ, vị trí của họ mất đi? Liệu họ có bị bỏ lại, hay đây là cơ hội để trau dồi thêm kỹ năng và nắm lấy cơ hội mới?

Chúng ta đang chứng kiến sự thay đổi diễn ra ở một số nước châu Âu. Trong suốt nhiều năm, chính phủ các nước châu Âu đã sử dụng số lượng lớn nhân viên. Để trả tiền cho họ, các chính phủ phải vay tiền từ các nước châu Âu khác và dựa trên năng lực sản xuất sản phẩm và dịch vụ của mình để trả nợ. Khi kinh tế toàn cầu thay đổi, “tài sản lao động” dịch chuyển sang các nước Đông Âu có chi phí thấp hơn. Khi không thể vay thêm tiền, khi chi tiêu bị giới hạn, việc làm bị cắt giảm, nhân viên chính phủ bị sa thải. Tình trạng này bắt đầu bùng phát ở Bồ Đào Nha, lan tới Hi Lạp, rồi đến Italy, Tây Ban Nha. Cuộc khủng hoảng này nảy sinh từ nhiều yếu tố, nhưng hiển nhiên nhất là: quản lý yếu kém, quan liêu; sử dụng quá nhiều lao động; thu thuế không hiệu quả; và vay tiền nhưng không thể trả. Còn một yếu tố ít được biết đến là thiếu chuẩn bị cho việc chuyển từ “tài sản lao động” sang “tài sản tri thức”.

Nền kinh tế toàn cầu ứng dụng ngày càng nhiều công nghệ máy tính và viễn thông. Trong nền kinh tế số thức này, các giao tác doanh nghiệp có thể diễn ra tức thời ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Thay vì dựa vào những người quản lý cấp trung để chỉ đạo luồng thông tin, phần lớn các công ty đang chuyển sang cấu trúc phi tập trung, nơi các quyết định có thể được đưa ra dựa theo tri thức và kỹ năng của nhân công, do vậy khử bỏ vị trí quản lý cấp trung. Cấu trúc phẳng này đã diễn ra ở nhiều công ty, cuối cùng sẽ lan tỏa đến mọi doanh nghiệp, ngành nghề và chính phủ.  

Ngày nay, các công ty cần nhân công có kỹ năng về công nghệ thông tin (CNTT) bởi vì CNTT là bản chất của tự động hóa và kiểm soát máy móc, cơ xưởng. Đây là sự khởi đầu cho làn sóng đầu tư thứ hai của toàn cầu hóa, trong đó kỹ năng sẽ là yếu tố then chốt để xác định nơi chế tạo sản phẩm. 

Khi công nghệ thay đổi, các công ty cần phải trở nên linh hoạt hơn. Trước kia, nếu công ty của bạn là công ty Web hay công ty Internet, bạn sẽ không thể nào nghĩ đến việc chuyển sang điện thoại di động. Nhưng ngày nay các công ty này phải điều chỉnh lại theo sự thay đổi của thị trường. Điện thoại thông minh (smart phone) và máy tính bảng sẽ là nền tảng và các ứng dụng di động sẽ được tích hợp đầy đủ với qui trình của doanh nghiệp. Khi điều đó xảy ra, quốc gia nào có nhân công có kỹ năng CNTT sẽ thâu tóm thị trường; ý tưởng và thiết kế có thể được xây dựng và đưa ra thị trường nhanh hơn.