Bất Thường - Hervé Le Tellier

Một kẻ giết người thuê, một nhà văn, một ca sĩ người Nigeria đồng tính, một kiến trúc sư nổi tiếng cùng người tình trẻ, một nữ luật sư da đen, một bé gái con của một quân nhân Mỹ, một cơ trưởng mắc ung thư giai đoạn cuối… Điểm chung giữa các nhân vật là họ đều ngồi trên cùng một chuyến bay.

Khi sắp hạ cánh, chuyến bay Paris-New York bỗng gặp những nhiễu động mạnh do một cơn bão gây ra. Lúc trời yên biển lặng trở lại, cơ trưởng đột nhiên nhận được lệnh phải hạ cánh xuống một căn cứ quân sự của Mỹ, đồng thời có hai máy bay tiêm kích đi kèm. Tất cả các hành khách cùng phi hành đoàn bị cơ quan mật vụ Mỹ giữ lại. Tại sao? Bởi chuyến bay vừa hạ cánh đã cất cánh từ Paris hồi tháng Ba, trong khi hiện đã là tháng Sáu. Chưa hết, một chiếc máy bay y hệt, cũng với chính những hành khách và phi hành đoàn đó đã hạ cánh đúng lịch dự kiến hồi tháng Ba.

Các chuyên gia hàng đầu của nhiều lĩnh vực được mời đến để giải thích và giải quyết sự “bất thường” này. Họ đặt ra nhiều giả thuyết theo khoa học, siêu hình học, triết học, tôn giáo rồi cả khoa học viễn tưởng. Trong khi ấy, hơn hai trăm con người đột nhiên phải đối mặt với bản sao của mình. Hơn 100 ngày ngăn cách giữa họ và đã có nhiều điều xảy ra: có những cuộc chia ly, có những thành công bất ngờ và còn có cả cái chết. Sự “bất thường” này vừa gây rắc rối, vừa là cơ hội để họ thấy chính mình, bộc lộ những bí mật thầm kín.

Thông qua câu chuyện, nhiều vấn đề được đề cập đến, được lật lại: các vấn đề tôn giáo, các giả thuyết khoa học viễn tưởng (liệu chúng ta có phải chỉ là một chương trình mô phỏng được chạy trên một siêu máy tính), các vấn đề của thế giới xuất bản, bạo lực trong các cuộc chiến của Mỹ, sự thù hận đối với cộng đồng đồng tính ở châu Phi,… Là một thành viên của nhóm Oulipo (nhóm nghiên cứu văn chương nhằm khám phá các tiềm năng mới của ngôn ngữ và hiện đại hóa cách thể hiện thông qua các lối chơi chữ), Le Tellier viết Bất thường theo lối đặc trưng của tiểu thuyết Oulipo. Ngoài ra, với tuyến nhân vật phong phú, tiểu thuyết được pha trộn phong cách của nhiều thể loại: trinh thám, tiểu thuyết tâm lý, văn học tự sự kèm những đoạn độc thoại nội tâm…, với cốt truyện là nhiều câu chuyện đan cài, lồng ghép vào nhau. Cũng như chiếc may bay cùng các hành khách được gặp bản sao của chính mình, thì bản thân tiểu thuyết cũng được tạo hiệu ứng gương khi nhân vật nhà văn trong sách cũng viết một tiểu thuyết mang tên Bất thường.