Đây mới là 'đột phá' (breakthrough) và tin mừng thiệt sự trong nghiên cứu về điều trị bệnh nhân nhiễm virus Vũ Hán. Hoá ra, chỉ cần dexamethasone, một thuốc steroid rất phổ biến và rẻ tiền, là có thể cứu nhiều bệnh nhân! Đó là kết quả của nghiên cứu do nhóm ĐH Oxford mới công bố [1].

Đây là nghiên cứu lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên (RCT), có nickname là RECOVERY. Nghiên cứu thử nghiệm 6 loại thuốc, với mỗi thuốc dùng cho một nhóm bệnh nhân như sau:

• Nhóm Lopinavir-Ritonavir (dùng điều trị bệnh nhân nhiễm HIV);
• Nhóm dexamethasone (6 mg mỗi ngày trong 10 ngày, uống hay truyền tĩnh mạch);
• Hydroxychloroquine (thuốc điều trị sốt rét);
• Azithromycin (thuốc kháng sinh);
• Tocilizumab (thuốc kháng viêm);
• Convalescent plasma (hiểu nôm na là thay huyết tương).

Công trình nghiên cứu phải ngưng giữa chừng, vì kết quả quá rõ ràng, không cần tuyển thêm bệnh nhân. Chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả là tỉ lệ tử vong sau 28 ngày nhập viện.

Trong thông cáo báo chí, nhóm nghiên cứu so sánh nguy cơ tử vong của nhóm dexamethasone và nhóm "usual care" (tức 5 nhóm còn lại). Nhóm dexamethasone có 2014 người, nhóm chứng 4321 người.

Kết quả:

(a) Ở bệnh nhân thở máy: so với nhóm "usual care", tỉ lệ tử vong ở nhóm dexamethasone thấp hơn 35%. Nói theo ngôn ngữ dịch tễ học, tỉ số nguy cơ [risk ratio] là 0.65, khoảng tin cậy 95% [KTC95]: 0.48 đến 0.96; P = 0.0021.

(b) Ở bệnh nhân phải dùng oxygen: dexamethasone giảm nguy cơ tử vong 20% (RR: 0.80; KTC95: 0.48 đến 0.88; P = 0.0003).

(c) Ở bệnh nhân KHÔNG cần hỗ trợ hô hấp (respiratory support, chưa rõ là can thiệp gì): dexamethasone tăng nguy cơ tử vong 22% (RR: 1.22; P = 0.14), nhưng kết quả không có ý nghĩa thống kê.

Dựa vào kết quả báo cáo, tôi vẽ biểu đồ để dễ hiểu hơn dưới đây. Chú ý trục tung của biểu đồ là tỉ lệ: ví dụ như tỉ lệ tử vong ở nhóm Usual Care thở máy là 41%, còn nhóm Dexa là 27%; giảm ~15%.

Có thể nói rằng từ khi dịch Vũ Hán bùng phát, đây là một đột phá đầu tiên về điều trị. Như nhóm tác giả nói [1], vì tầm quan trọng của nghiên cứu, nên họ bỏ qua Qui ước Ingelfinger, để công bố kết quả trên báo chí trước khi công bố trên một tập san khoa học.

..........

[1]