Văn Hóa Ứng Xử Của Người Việt Nam Hiện Nay Trong Không Gian Công Cộng - Trịnh Văn Tùng

Không gian công cộng từ xưa tới nay luôn đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, cho sự tương tác của con người với con người, con người với thiên nhiên và con người với vật chất, cho sự lưu giữ ký ức chung và góp phần tạo dựng nên các biểu tượng gắn bó của cộng đồng dân cư với khu phố, thành thị và cộng đồng địa phương, khuyến khích sự tương tác, hòa nhập xã hội và thể hiện bản sắc văn hóa, lối sống qua các biểu hiện về ứng xử, thực hành văn hóa của cộng đồng.

Tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và kéo theo là đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ với tốc độ cao. Từ một xã hội tập trung chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp, sau hơn 30 năm “Đổi mới”, tính đến tháng 5/2019, Việt Nam có 819 đô thị các loại bao gồm cả các đô thị đặc biệt gắn với khu công nghiệp, khu kinh tế và đến năm 2020, dân số đô thị Việt Nam ước đạt 40%.

Về mức độ đáp ứng nhu cầu thụ hưởng văn hóa của người dân, Không gian công cộng còn là nơi con người đối mặt với nhau và có thể nhận thức được sự tồn tại của nhau, còn là nơi mà ai cũng có thể tiếp cận được nhưng không phải trả phí hoặc trả phí một cách tượng trưng. Nó không phải là của riêng cá nhân nào, mà là tài sản chung của tất cả mọi người. Nhìn tổng thể, những năm gần đây, chính quyền địa phương đã có nhiều nỗ lực với sự đóng góp của các tổ chức xã hội và cộng đồng đã tạo cải tạo, mở rộng KGCC, tuy nhiên, các vai trò của KGCC đô thị chưa thực sự đáp ứng nhu cầu (thụ hưởng văn hóa) của các tầng lớp nhân dân trong đời sống xã hội.

Vậy, trong bối cảnh công nghiệp hóa, đô thị hóa ngày càng gia tăng như hiện nay, lối ứng xử văn hóa trong không gian công cộng ở nước ta hiện nay như thế nào? Những nguyên nhân nào dẫn đến những ứng xử chưa đúng, chưa đẹp và chưa phù hợp của người Việt Nam trong Không gian công cộng? Xu hướng ứng xử của người Việt Nam tại Không gian công cộng trong những năm gần đây và những năm tới như thế nào?… Đây là những câu hỏi đang rất cần được trả lời một cách thấu đáo về khoa học để làm nền tảng cho việc hoạch định chính sách về văn hóa và về không gian công cộng ở nước ta.