Những Vĩ Nhân Nghệ Thuật: Mozart - Beethoven - Leonardo da Vinci - Michelangelo

~~~~~~( ~ )~~~~~~

MOZART

“Trong cuốn Mozart, Solomon với giọng kể khách quan cùng rất nhiều các trích dẫn từ các bức thư của Mozart hay những người thân đã giúp chúng ta được nhìn thấy người nhạc sĩ vĩ đại ở một góc nhìn khác biệt, một góc nhìn mà đôi khi bị chính hình ảnh “thần đồng” của ông che phủ đi khá nhiều. Hầu hết các khía cạnh trong cuộc đời Mozart được khai thác rất chi tiết, đặc biệt là mối quan hệ của ông với cha mình là Leopold Mozart, cũng như rất nhiều bí ẩn, tranh cãi khác về Mozart – như những giây phút cuối đời, hoàn cảnh xung quanh cái chết khi chỉ mới 35 tuổi, rốt cuộc bản Requiem là ai nhờ Mozart viết – cũng sẽ được làm sáng tỏ qua sự nghiên cứu tỉ mỉ của Maynard Solomon. Trong cuốn sách này, người đọc sẽ không còn thấy một Mozart thần thánh nữa, mà là một Mozart đời thường, một nhạc sĩ cũng phải kinh qua những khó khăn, bế tắc trong cuộc sống, như một con người bình dị phải bươn chải, làm việc cật lực để trang trải cho gia đình mình”. (Lưu Đức Anh)

NỘI DUNG CHÍNH

• Cuốn sách Mozart của Maynard Solomon dựa trên sự vượt trội về nguồn tư liệu, trong đó có nhiều tư liệu chưa từng xuất hiện trong bất kỳ tiểu sử nào trước đó về nhà soạn nhạc vĩ đại này. Cuốn sách cung cấp một câu chuyện đầy hấp dẫn về cuộc đời Mozart, với các sự kiện, các bước ngoặt từ khi ông sinh ra vào năm 1756 và thời thơ ấu ở Salzburg cho đến thập niên đặc biệt của những buổi biểu diễn nổi tiếng ở các thủ đô châu Âu, nơi ông được các gia đình hoàng gia và khán giả yêu mến, tôn vinh như một thiên tài kỳ lạ. Cuốn sách cũng kể lại các bước thăng trầm của Mozart từ địa vị là người con được yêu thích của Salzburg trong những năm 1770, đến hành trình chinh phục Vienna cùng cuộc hôn nhân ở đó, từ những thăng trầm tài chính cho đến những nỗi sầu muộn ngày càng sâu sắc, cuối cùng kết thúc với sự ra đi ở tuổi còn rất trẻ của ông năm 1791…
• Qua phân tích các khía cạnh tâm lý cũng như các mối quan hệ xung quanh đã định hình nên con người và cuộc đời Mozart, cuốn sách đã tái hiện một Mozart rất trần thế với tính cách ngang ngược, sở thích tinh quái; một Mozart luôn bị giằng co giữa những “món nợ” với gia đình, một Mozart đã phải chiến đấu chật vật để thoát khỏi huyền thoại về một thần đồng mà theo đó tài năng là do trời ban… Và như thế, đây là chân dung một Mozart bình dị mà không kém phần vĩ đại, một thiên tài giữa những rắc rối, khổ đau đời thường…

CÂU QUOTES HAY

• Ngay từ trước khi Mozart lên năm tuổi, Leopold Mozart đã có thể nhìn ra rằng tài năng âm nhạc của con trai ông sẽ là một công cụ cho những tham vọng của ông, và là thứ có thể làm nguôi ngoai cảm giác bất công bùng cháy trong ông bởi hoàn cảnh trước đây. (về Leopold Mozart)
• Leopold Mozart đã nhanh chóng hiểu được tài năng phi thường của con trai mình với tư cách một nghệ sĩ đàn phím và hiểu ý nghĩa của điều đó trong việc định hình lại cuộc sống của gia đình.
• Trong suốt cuộc đời, dễ thấy những lá thư của Mozart luôn khẳng định tình cảm vĩnh cửu không lay chuyển dành cho cha,ngay cả khi quan hệ giữa họ căng thẳng nhất.
• Mong muốn được công nhận của Mozart đáng lẽ có thể đã dẫn đến sự phục tùng hoàn toàn, thậm chí là sự khúm núm. Nhưng thay vào đó, cậu được thúc đẩy vượt xa những gì được yêu cầu, để vượt trội bằng mọi giá. Cậu đã cảm nhận được sức mạnh của âm nhạc – mang đến sự chấp thuận và tình yêu, khơi gợi sự ngưỡng mộ và tán thưởng, thu về tiền và nhiều quà tặng. Đây là một cơ chế kỳ diệu, mang lại cho cậu một cảm giác thành công, vì đó là một phương cách gần như
  không giới hạn để phát triển và phô bày thiên tư của cậu.
• Có lẽ bởi vì bị say mê bởi những quyền hạn này của âm nhạc, Mozart đã muốn tiến triển nhanh chóng, thậm chí còn nhanh hơn cả mong muốn của cha mình.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Maynard Solomon viết với sự duyên dáng của một tiểu thuyết gia, cái nhìn sâu sắc của một triết gia và sự chính xác của một thám tử. Chúng ta biết đến Mozart với tư cách là một thiên tài âm nhạc, nhưng hơn thế nữa, ông là một con người, biết thở và biết suy nghĩ”.

– Yo Yo Ma – nghệ sĩ cello bậc thầy của Mỹ – 

TRÍCH ĐOẠN HAY

“Một đứa con trai yêu dấu, một đứa con trai được cưng thích, đã bị khinh miệt bởi chính thành phố của mình. Và đứa con trai đáng yêu này cũng bị cha mình tước hoàn toàn quyền thừa kế – điều này còn mang tính ẩn ý sâu xa hơn – khi Mozart không còn sẵn sàng đóng phần vai đã được lên kịch bản từ khi còn nhỏ. Như trong cuộc xung đột với Colloredo, Mozart đã phải đối mặt với những lựa chọn cực đoan: chịu khuất phục sự bất công hoặc bị trục xuất khỏi gia đình. Kết quả nào cũng như nhau, là bị kìm giữ hoặc phải tha hương, là ở trạng thái tuổi thơ vĩnh viễn hoặc đau đớn vì bị cô lập: một mặt, Mozart khao khát tiếp tục là một thành viên biết tuân lời của một gia đình cộng sinh và quê hương, được nhận những quà thưởng do được chấp thuận, từ tình yêu, và được xác nhận danh tính; mặt khác, ông có cảm giác của một kẻ không nhà, một nỗi u sầu sâu sắc trỗi dậy khi ông khước từ trách nhiệm và rũ bỏ những mối liên hệ gần gũi nhất của mình. Sau nhiều năm mâu thuẫn giữa bên trong và bên ngoài, Mozart cuối cùng đã đưa ra lựa chọn của mình và do đó gần như trở thành một kẻ không phải là người thuộc về nơi sinh ra của mình – ông bị chị gái ghẻ lạnh, bị cha từ mặt và không được đồng hương yêu mế Chúng ta muốn biết, đã có điều gì bù đắp cho những mất mát này. Trong phần viết tiếp theo, chúng ta có thể thấy sự khinh miệt của Mozart như là một nguồn sức mạnh, như là biểu tượng của một lòng dũng cảm ương ngạnh, và thậm chí, có lẽ là tiền đề cho sự sáng tạo nơi ông.”

“Và như vậy, có thể chúng ta sẽ học được điều gì đó cả từ những hiểu lầm về cuộc đời Mozart. Điều này không hoàn toàn bất ngờ, vì những quan điểm cho rằng Mozart như một đứa trẻ chênh vênh giữa sự siêu việt và tấn bi kịch, giữa ngây thơ và thông tuệ, và những thái cực tột bậc khác, bao trùm phần lớn lên phạm vi khả năng huyền thoại Tất cả những điều này mới là một phần, một chiều và có tính đơn giản hóa,vì chúng là những sự cố gắng để tìm hiểu một con người phi thường,hay thay đổi, bằng cách đơn giản hóa hết mức.”

~~~~~~( ~ )~~~~~~

Beethoven: Âm nhạc và Cuộc đời - Lewis Lockwood

Ludwig van Beethoven (1770-1827) là một nhà soạn nhạc cổ điển người Đức. Ông là một hình tượng âm nhạc quan trọng và có thể được coi là người mở đường từ thời kỳ âm nhạc cổ điển chuyển sang thời kỳ âm nhạc lãng mạn. Beethoven được khắp nơi công nhận là một trong những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất, nổi tiếng nhất và có ảnh hưởng tới rất nhiều những nhà soạn nhạc, nhạc sĩ, và khán giả về sau này.

Cuốn sách “Beethoven – Âm nhạc & Cuộc đời” là một nỗ lực của tác giả nhằm khắc họa Beethoven với tư cách một con người và một nghệ sĩ, tập trung chủ yếu vào âm nhạc nhưng cũng chú trọng đến cuộc đời, sự nghiệp và hoàn cảnh của ông. Mục tiêu của tác phẩm là trình bày cuộc đời ông chủ yếu qua hành trình của một nhà soạn nhạc. Những độc giả quan tâm nhiều hơn đến cuộc đời Beethoven sẽ được đọc các chương đề cập đến tác phẩm và thể loại; những độc giả chủ yếu hứng thú với âm nhạc cũng sẽ được băng qua cây cầu dẫn đến tiểu sử cuộc đời ông.

Đối với những độc giả đặc biệt quan tâm đến bối cảnh lịch sử, chính trị và văn hóa của thời Beethoven – một châu Âu hỗn loạn thời Cách mạng Pháp, Triều đại Khủng bố, những năm chiến tranh trước và trong triều đại Napoleon, và bước ngoặt lớn của bánh xe lịch sử mang tới cuộc Cách mạng Công nghiệp và Thời kỳ Lãng mạn –  cũng sẽ có cơ hội tiếp cận các tác phẩm của Beethoven vừa như sự phản chiếu những ảnh hưởng bên ngoài vừa như sản phẩm giàu tưởng tượng của một trí óc âm nhạc dồi dào thiên phú.

BỐ CỤC CUỐN SÁCH

Các chương đầu nêu lên vấn đề đặc biệt mà Beethoven phải đối mặt khi còn là một nghệ sĩ trẻ tuổi tài năng ngộ ra rằng những người cùng thời đã hy vọng ông sẽ trở thành một “Mozart thứ hai”, vai trò mà không chỉ những người thầy và nhà bảo trợ am tường chỉ định cho ông mà chính ông cũng tự nguyện gánh vác trong những năm đầu sự nghiệp. Khó khăn Beethoven trẻ tuổi gặp phải khi là một cá nhân độc đáo nổi loạn và khi chấp nhận số phận như là người kế tục chính của Mozart – tấm gương chói sáng từng tồn tại trong âm nhạc – là khía cạnh quan trọng trong sự phát triển ban đầu của Beethoven, đóng vai trò trong suốt sự nghiệp của ông theo những cách khác nhau.

Các chương sau, có phần tương tự, cho ta thấy Beethoven trong những năm cuối đời, với những thành tựu to lớn ở phía sau, giờ đây đang vượt qua cơn khủng hoảng tìm kiếm con đường nghệ thuật mới mẻ khác để tiếp bước, vươn trở lại vài thế hệ và tìm tòi ra các hình mẫu mới trong âm nhạc của Handel và đặc biệt là của Bach.

NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

« Cuốn sách này sẽ đưa chúng ta đắm chìm trong những cung bậc âm thanh qua các thời kỳ cuộc đời người nhạc sĩ được phác họa chân thực và chi tiết. Những kiệt tác của Beethoven được phân tích hết sức kỹ càng. Bên cạnh đó, tôi rất ấn tượng khi đọc những bức thư mà nhạc sĩ gửi cho mọi người, như lá thư viết cho Tiến sĩ Joseph Wilhelm Freiherr von Schaden ở Augsburg khi mong muốn được chấp nhận lời xin lỗi kèm theo xin gia hạn món nợ. Hay là thư Beethoven viết cho người bạn từ thuở ấu thơ với những cảm xúc đặc biệt sâu sắc.

[…] Tôi hy vọng và tin tưởng sâu sắc rằng, khi được ra mắt tại Việt Nam, cuốn sách này sẽ làm dấy lên một làn sóng yêu nhạc cổ điển mạnh mẽ. Khi nhịp sống tất bật dễ cuốn con người đi nhanh hơn, nói nhanh hơn, làm nhanh hơn… thì chính những cuốn sách giá trị như thế này sẽ khiến chúng ta có cơ hội đi chậm lại, thở và chiêm nghiệm sâu hơn. Tâm hồn từ đó sẽ tỏa ngát hương như những đóa hoa. »

– Tiến sĩ, nghệ sĩ Cello ĐINH HOÀI XUÂN –

~~~~~~( ~ )~~~~~~

MICHELANGELO: SÁU KIỆT TÁC CUỘC ĐỜI

Năm 1504, giới quý tộc Florence đặt Michelangelo và Leonardo da Vinci vào một cuộc so tài. Michelangelo và Leonardo da Vinci là hai nhân vật có cá tính mạnh mẽ và vốn chẳng ưa gì nhau. Leonardo hơn Michelangelo 23 tuổi. Năm 1504, viên quan chấp chính Soderini yêu cầu Michelangelo và Leonardo cùng hoàn thành một tác phẩm: Bức bích họa trong phòng hội đồng lâu đài Palazzo Vecchio. Tuy nhiên, tác phẩm của 2 người đều lần lượt bị phá hủy sau đó.

Tác phẩm này là một bản tiểu sử đầy cuốn hút về Michelangelo – Người đã mang lại vị thế cao cho giới nghệ sĩ trong xã hội, với giọng kể trung dung dẫn dắt người đọc hiểu về bối cảnh xã hội và cuộc đời người nghệ sĩ thông qua việc phân tích 6 kiệt tác của ông.

Theo đúng phong cách viết của Miles Unger, ông đối chiếu các nguồn tư liệu, đặt vào bối cảnh lịch sử, xã hội, tôn giáo, để đưa ra một nhận định cho mình. Hai tác giả mà ông tham chiếu nhiều nhất và cũng “đối thoại” nhiều nhất là Condivi với cuốn sách “Life of Michelangelo” và Asari với bộ “Lives of the Artists”. Ngoài việc đối thoại, Unger còn phân tích các lý do dẫn tới cái nhìn “huyền thoại hóa” Michelangelo trong các tác phẩm đó, và bóc tách những điều mà ông coi là gần hơn với sự thật phía sau những diễn giải của họ.

NỘI DUNG CHÍNH TÁC PHẨM

Men theo các cột mốc là 6 kiệt tác nghệ thuật gắn liền với sự nghiệp của Michelangelo, tác giả Unger đã lột tả thành công chân dung một người nghệ sĩ đại tài nổi tiếng không chỉ trong thời kỳ Phục Hưng mà với cả những người hâm mộ nghệ thuật nói chung và điêu khắc cùng hội họa Ý nói riêng.

Được mệnh danh là người đã mang lại vị thế cao cho giới nghệ sĩ trong xã hội, Michelangelo của Miles Unger được tái hiện không chỉ với tài năng cùng trí tưởng tượng đỉnh cao của một nghệ sĩ mang tinh thần cách mạng độc đáo, mà còn bởi những lời đồn đại về tính cách và những lời tán tụng của người đương thời, nhiều trong số đó do ông khởi phát. Sự mâu thuẫn trong nội tâm là điểm nổi bật của tác phẩm này, nó không chỉ chi phối tình cảm và tâm tư của Michelangelo, mà còn đi theo cuộc đời sáng tác nghệ thuật của “Người siêu phàm” xứ Florence.

ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẢ

Miles J. Unger: Là cây bút chuyên viết về nghệ thuật, sách vở và văn hóa cho các tờ tạp chí như Economist hay The New York Times. Từng sống ở Florence suốt 5 năm và nhiều lần thăm thú các vùng khác ở Ý, Miles Unger đã thu thập được vốn kiến thức mênh mông và nuôi dưỡng tình yêu vô bờ dành cho ngôn ngữ cũng như nên văn hóa của quốc gia này.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CỦA CHUYÊN GIA

“Một chân dung bậc thầy về một nhân vật phức tạp đáng sợ”.

 – Booklist (starred review)

“Nửa tiểu sử, nửa phân tích nghệ thuật và hoàn toàn trêu ngươi. Bằng cách tập trung vào sáu tác phẩm, được trình bày theo trình tự thời gian, Unger đã giới thiệu một chân dung nghệ sĩ chứa đựng cái nhìn toàn cảnh về cuộc đời Michelangelo nhưng cũng sắc bén trong việc đặt mỗi tác phẩm nghệ thuật vào bối cảnh, cung cấp cho độc giả những lý do và duyên cớ tạo nên sự hiểu biết phong phú và đầy hấp dẫn”.

 – Catherine Mallette, The Star Telegram (Fort Worth)

“Mr Unger là một sử gia nghệ thuật tài giỏi, người nổi tiếng hiểu được tâm trạng và thời đại của nghệ sĩ”.

 – The Economist

~~~~~~( ~ )~~~~~~

LEONARDO DA VINCI

Ông là thiên tài sáng tạo nhất trong lịch sử. Ông có thể truyền lại cho chúng ta bí mật gì? Tác giả của các cuốn sách bán chạy nhất về Steve Jobs, Albert Einstein, và Benjamin Franklin sẽ đưa Leonardo trở lại với chúng ta trong cuốn tiểu sử vô cùng hấp dẫn này.

Khả năng kết nối nghệ thuật và khoa học, mà hình ảnh tiêu biểu nhất là bức vẽ có thể là chính ông đang nằm trọn bên trong một hình tròn và một hình vuông, đã trở thành công thức trường cửu của sáng tạo đột phá. Cuộc đời ông gợi nhắc chúng ta về tầm quan trọng của việc tích lũy từng chút một, cho cả bản thân lẫn con cái chúng ta, không chỉ tri thức sẵn có mà cả tinh thần sẵn sàng chất vấn nó – để trí tưởng tượng trở nên phong phú, và, giống như nhân vật lập dị hay nổi loạn tài năng trong bất kỳ thời đại nào, để suy nghĩ khác biệt.

NỘI DUNG CHÍNH TÁC PHẨM

Dựa trên hàng ngàn trang sổ tay kỳ lạ cùng những khám phá mới về cuộc đời và tác phẩm của Leonardo, Câu chuyện mà Walter Isaacson kể lại xâu chuỗi nghệ thuật với khoa học của ông. Ông chỉ cho chúng ta thấy thiên tài của Leonardo hoàn toàn dựa trên những kỹ năng mà chúng ta có thể tự củng cố cho bản thân, như sự tò mò đến say mê, thói quen quan sát cẩn trọng, cùng trí tưởng tượng sinh động đôi khi hòa lẫn cả thể giới ảo tưởng huyền hoặc.

Năng lực sáng tạo của ông, cũng giống như của những nhà phát minh vĩ đại khác, xuất phát từ chỗ đứng của họ tại giao điểm giữa nghệ thuật nhân văn và công nghệ. Ông cắt bỏ phần da thịt trên gương mặt của các tử thi, vẽ lại các cơ làm cho môi chuyển động, rồi làm nên nụ cười đáng nhớ nhất trong lịch sử trên bức họa Mona Lisa. Ông khám phá nguyên tắc toán học của quang học thị giác, chỉ ra đường đi của ánh sáng khi đập vào giác mạc, rồi tạo nên ảo ảnh về những thay đổi phối cảnh trong bức Bữa tối cuối cùng. Isaacson cũng mô tả niềm đam mê suốt đời với việc dàn dựng những vở kịch trên sân khấu đã làm giàu thêm cho các bức họa và phát minh của ông ra sao.

ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẢ

Walter Isaacson (sinh năm 1952) là nhà văn, nhà báo Mỹ. Ông là Giáo sư Lịch sử tại Đại học Tulane. Ông từng giữ chức Giám đốc điều hành của Viện Aspen – tổ chức nghiên cứu chính sách và giáo dục có trụ sở tại Washington D.C, Chủ tịch của CNN và Chủ bút tờ Time. Ông nằm trong danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất do tờ Time bình chọn (2012).

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CỦA CHUYÊN GIA

“Đọc tiểu sử Leonardo da Vinci giống như ta đang đi tham quan cuộc đời và sự nghiệp của một trong những nhân vật kiệt xuất nhất của mọi thời đại, với sự đồng hành của một trong những “hướng dẫn viên” uyên bác, cuốn hút, thông tuệ nhất trên đời. Walter Isaacson là một học giả thực thụ, một nhà văn xuất thần.  Và từ những trang sách này, ta sẽ đúc rút được một kho những bài học quý báu.”

– Nhà sử học David McCullough 

“Cuốn tiểu sử này là đỉnh cao của loạt sách tôi từng viết về sự sáng tạo, trong đó đáng chú ý nhất là Benjamin Franklin, Albert Einstein, Steve Jobs, và bây giờ là Leonardo da Vinci.
Tất cả những con người này đều rất thông minh. Nhưng rốt cuộc, tôi nhận ra rằng, đó không phải điểm mấu chốt. Là nhà báo và nhà viết tiểu sử, tôi phát hiện ra rằng có vô số người thông minh trên thế giới.

Nhưng thường thì điều đó không nói lên được gì nhiều. Thứ đo đếm được – thứ khiến cho ai đó đích thực là một thiên tài sáng tạo – là trí tưởng tượng, là khả năng “suy nghĩ khác biệt” (think different), như dụng ngôn của Steve Jobs, và như Einstein đã nói:  “Trí tưởng tượng còn quan trọng hơn cả kiến thức”

– Walter Isaacson

NHỮNG CUỐN SÁCH KHÔNG THỂ BỎ LỠ

ĐẶT SÁCH NGAY VÀ NHẬN VỀ NHỮNG ƯU ĐÃI TIẾT KIỆM NHẤT