Bộ 4c Của Triết Gia J. Krishnamurti

Jiddu Krishnamurti (1895 – 1986) là một triết gia và nhà diễn thuyết nổi tiếng về các vấn đề triết học và tinh thần, các chủ đề bao gồm: mục đích của thiền định, mối quan hệ giữa con người và phương cách để tạo nên sự thay đổi tích cực cho xã hội.

Được sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp Brahmin tại Ấn Độ, nhưng Krishnamurti khẳng định rằng mình không thuộc bất cứ quốc tịch, tầng lớp, tôn giáo hay trường phái triết học nào. Ông dành suốt quãng đời còn lại của mình đi khắp thế giới như một nhà diễn thuyết độc lập. 

1. Tự Do Đầu Tiên Và Cuối Cùng

“Tự do đầu tiên và cuối cùng” tập hợp 20 bài nói chuyện và 38 lời giải đáp thắc mắc về nhiều chủ đề của triết gia Ấn Độ thế kỷ XX-  Jiddu Krishnamurti (1895-1986). Đây cũng là một trong những tựa sách đầu tiên đưa tên tuổi Krishnamurti trở thành một triết gia có ảnh hưởng lớn đối với thế giới. 

Trong “Tự do đầu tiên và cuối cùng”, Krishnamurti nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thoát khỏi mọi định kiến, quy định, thoát khỏi mạng lưới tư duy, mọi hệ thống, uy quyền, để có được sự tự do tuyệt đối. Ông chỉ ra rất rõ những sai lầm, như tư duy đúng đắn không phải là kết quả của sự trau dồi trí năng đơn thuần hay tuân theo khuôn mẫu – dù khuôn mẫu ấy cao quý đến đâu đi nữa. Ông cũng nhấn mạnh tư duy đúng phải đi kèm với sự tự biết mình.

Khác với những cuốn sách khác về tinh thần, “Tự do đầu tiên và cuối cùng” sâu sắc ở chỗ Krishnamurti đã chỉ ra rằng thông qua sự lặp đi lặp lại, tâm trí có thể trở nên tĩnh lặng. Nhưng nếu mắc kẹt lại ở đây, việc lặp lại này sẽ trở thành hình thức thay thế cho việc tìm kiếm Sự Thật. Hoặc, bằng việc tập trung tư tưởng tuyệt đối vào một thứ gì, bạn sẽ xây dựng một bức tường ngăn cách - nơi chỉ bồi dưỡng, vun đắp cho sự kháng cự và sự tập trung riêng vào một ý niệm ta lựa chọn.

Ra mắt lần đầu tiên vào năm 1954, sau hơn 60 năm, cuốn sách “Tự do đầu tiên và cuối cùng”, cùng những lời giảng dạy của đại hiền triết Krishnamurti vẫn để lại những giá trị vô cùng to lớn, có thể nói là “vượt thời gian”. Đây là cuốn sách không thể bỏ qua với những người yêu tri thức và mong muốn hoàn thiện mình.

Jiddu Krishnamurti được mệnh danh là “đại hiền triết” của thế kỷ XX. Tác phẩm “Tự do đầu tiên và cuối cùng” được xem là tác phẩm quan trọng nhất để hiểu được tư tưởng của ông.  

2.Bạn Đang Nghịch Gì Với Đời Mình

Bạn có biết cuộc đời là gì không? Cuộc đời của chúng ta kéo dài từ khoảnh khắc ta được sinh ra cho đến khoảnh khắc ta chết đi, và có lẽ còn hơn thế nữa. Bạn đang nghịch gì với đời mình do triết gia Jiddu Krishnamurti viết giúp bạn hiểu và đi tìm ý nghĩa - mục đích của cuộc sống. 

Bạn đang nghịch gì với đời mình xoay quanh những suy nghĩ của J.Krishnamurti về nhiều vấn đề trong cuộc sống của các bạn trẻ là những ý kiến đóng góp độc đáo và chân thực nhất cho tư tưởng giáo dục thế kỷ 21. Những điều mà ông cố gắng truyền tải không can dự gì đến triết lý cuộc đời, chúng là nghệ thuật khám phá cả thế giới bên ngoài lẫn những suy nghĩ và hành vi bên trong mỗi chúng ta;  là sự hiểu biết về tâm trí và trái tim, cũng như về tính toàn thể, vẹn tròn của cuộc sống. 

Khi còn trẻ, bạn hay tôi thật khó để biết mình yêu thích công việc gì, bởi vì chúng ta muốn làm rất nhiều thứ. Bạn muốn trở thành một kỹ sư, một người lái tàu, một phi công mang mơ ước bay vào trời xanh; hoặc có thể bạn muốn trở thành một nhà hùng biện hay một chính khách nổi tiếng. Bạn cũng có thể muốn trở thành một nghệ sĩ, một nhà hóa học, một nhà thơ, hay một thợ mộc. Bạn có thể muốn làm việc trí óc hay làm việc chân tay. Liệu những công việc này có phải là những việc mà bạn thực sự yêu thích, hay sự hứng thú với chúng chỉ đến từ phản ứng trước áp lực của xã hội? Làm thế nào để có thể tìm thấy công việc mình yêu thích? 

Bạn đang nghịch gì với đời mình bao gồm bốn phần – Bản ngã và cuộc đời của bạn – Hiểu biết bản thân, chìa khóa của tự do – Giáo dục công việc và tiền bạc – những mối tương quan. Qua mỗi phần sẽ có nhiều chương nhỏ để triết gia J. Krishnamurti dẫn dắt người đọc đến những vấn đề thực tiễn từ suy nghĩ, thấu thị, hiểu biết, đến hành động cụ thể. Ông chỉ ra rằng ngay với cả nỗi sợ hãi, sự buồn chán, hạnh phúc hay đau khổ, thành công thất bại đều có thể hòa giải trong ý nghĩ của một tâm hồn biết tĩnh lặng.

Bạn sao, thế giới vậy, và vấn đề của bạn là vấn đề của thế giới, thế nhưng bằng một cách nào đó chúng ta dường như luôn lãng quên điều này. Vậy thì hãy bắt đầu học cách tĩnh lặng trong phạm vi gần gũi thôi, hãy lưu tâm đến sự hiện hữu hằng ngày của chính mình, từ ý nghĩ, cảm xúc cho đến những hành vi, hoạt động sống cơ bản, cũng như lưu tâm đến mối tương quan giữa chúng ta và các ý tưởng hay niềm tin.

Đọc Bạn đang nghịch gì với đời mình - bạn sẽ khám phá được rằng những ai phải đủ thông minh, sự khôn ngoan, không sợ hãi và từ chối bước trên lối mòn truyền thống của xã hội mới tìm thấy điều mình yêu thích. 

Cuộc sống là một nguồn nước sâu. Người ta có thể đến với nó với những cái xô nhỏ và chỉ múc được một ít nước, hoặc người ta có thể đến với nó với những cái thùng lớn, múc nhiều nước để sinh hoạt và dự trữ. Thời trẻ là quãng thời gian lý tưởng để người ta tìm tòi và trải nghiệm mọi thứ. Chúc bạn thành công.

3.Tự Do Vượt Trên Sự Hiểu Biết

Từ lâu, con người đã bàn về tự do và xem tự do là một trong những giá trị quan trọng nhất phải theo đuổi. Tuy vậy, khái niệm về “tự do” tới tận cùng vẫn là sự tranh cãi của các chính trị gia và là cuộc chiến tư tưởng của những nhà nghiên cứu lịch sử, tâm lý, triết học.

Là một tác gia, nhà diễn thuyết được vinh danh là một trong những nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn nhất của nhân loại trong thế kỷ XX, Krishnamurti đặc biệt quan tâm tới vấn đề tự do đích thực của con người. Bởi hơn ai hết, ông thấu hiểu phần lớn nhân loại - kể cả trong đời sống đầy đủ vật chất, vẫn bị ràng buộc bởi tôn giáo, xã hội, ý thức hệ… Đó là những thứ ăn sâu vào từng suy nghĩ, “lập trình” cho từng hành động, lời nói, trở thành một phần “bản năng” trong mỗi người. Từ đó, làm con người đánh mất đi sự tự do nguyên bản của chính mình.

Vì vậy, “Tự do vượt trên sự hiểu biết” là một cuộc trao đổi giữa Krishnamurti với tất cả nhân loại quan tâm đến việc giải phóng con người ra khỏi những trở lực, chướng ngại khiến nhân loại ở trong tình trạng mất tự do. Ông chỉ ra rằng, những trở lực đó là những suy nghĩ sai lệch, tri kiến cũ kỹ, sự ảnh hưởng của mối quan hệ cá nhân, quyền lực hay thậm chí chính là hình tượng ảo ảnh do chính chúng ta tự tạo dựng nên. Và trong hoàn cảnh đó, con người bị che mắt, dẫn dụ và mê mải trong thỏa nguyện hoặc bất mãn, khó mở lòng ra với những điều mới mẻ, rung cảm với những điều chân – thiện – mỹ.

“Tự do vượt trên sự hiểu biết” còn đề cập đến vấn đề tâm lý từng cá nhân cũng chính là vấn đề toàn cầu của nhân loại. Bởi chính những nhận thức thiếu hoàn thiện đã điều khiển và chi phối chúng ta. Nhưng cũng vì vậy, đã thay đổi được nhận thức của từng con người, để có sức mạnh thay đổi gốc rễ của những vấn đề toàn cầu. 
Krishnamurti cho rằng, chúng ta trước hết là con người như nhau, trước khi bị phân biệt bằng tín ngưỡng, ý thức hệ chính trị, truyền thống văn hóa… Nếu ta có thể có chung một tâm thức để đối diện với những thử thách, nhọc nhằn, sướng khổ cùng nhau ta sẽ không tạo ra sự cô đơn, sợ hãi, hung hãn tiềm tàng – mầm mống tạo ra những vấn đề “hoang phí sức lực” như chiến tranh, xung đột, phân biệt chủng tộc…

Nói về những vấn đề lớn lao, nhưng ngôn từ của Krishnamurti thể hiện trong tác phẩm “Tự do vượt trên sự hiểu biết” lại dung dị, giản đơn. Bởi, Krishnamurti không chủ định nhồi nhét đầu óc ai những tư tưởng của ông mà ông giống như mời gọi mọi người cùng tham gia, chất vấn những điều ông nói và đặt lại câu hỏi cho những vấn đề ta thường mặc định chấp nhận và bỏ qua. 

Đây là cuốn sách không hẳn là dễ đọc, nhưng chắc chắn sẽ mang đến cho bạn những góc nhìn sâu sắc về thực tại và nền tảng những giá trị quan trọng nhất mà bạn theo đuổi. 

4. Giáo Dục Và Ý Nghĩa Cuộc Sống

Càng đi sâu vào tác phẩm, càng nhận ra, Giáo Dục Và Ý Nghĩa Cuộc Sống mang đến câu chuyện hoàn toàn mới về giáo dục. Theo đó, con người là một tổng thể hài hòa được tạo thành từ nhiều khía cạnh khác nhau. Nền giáo dục phải mang đến sự hợp nhất các khía cạnh riêng biệt này – vì nếu không có sự hợp nhất ấy, cuộc sống sẽ trở thành một chuỗi những cuộc xung đột và nỗi bất hạnh. Muốn tạo dựng một nền giáo dục đúng đắn, ta phải hiểu rõ ý nghĩa cuộc sống trong tính toàn thể của nó.

Bằng lối hành văn khúc triết, gần gũi, J.Krishnamurti cho rằng “dạy học” không nên trở thành một nghề của những chuyên gia như nó đang là như vậy, bởi vì khi đó tình thương sẽ phai tàn, trong khi tình thương chính là yếu tố cốt lõi của quá trình phát triển toàn diện. Thông điệp cuốn sách đưa ra rất nhân văn: Tất cả chúng ta nhất thiết phải học cách trở thành người có lòng trắc ẩn, biết bằng lòng với những cái tối thiểu và tìm kiếm cái tối cao. Chỉ khi đó nhân loại mới thực sự được cứu rỗi. Đó chính là lý do Giáo Dục Và Ý Nghĩa Cuộc Sống trở thành tác phẩm có lượng phát hành cực kỳ ấn tượng trên thế giới suốt nhiều năm qua.

Sách Khai Minh trân trọng giới thiệu.